استراتژی عملیات چیست؟ تعریف استراتژی عملیات و مدیریت عملیات

استراتژی عملیات یک مسئله مهم به حساب می‌آید که می‌تواند بر روی شما و فعالیت‌های اصلی شما موثر باشد. منظور اصلی ما از استراتژی عملیات، اجرای امور به صورت دائم و روزمره نیست. جالب است بدانید که مرز موجود میان مدیریت عملیات و استراتژی عملیات خیلی شفاف نیست؛ یعنی پیدا کردن آن کاملا دشوار است. این مسئله می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. البته، شما باید به این نکته هم توجه داشته باشد که استراتژی عملیات و مدیریت عملیات، فعالیت‌هایی نیستند که به هم بی ربط باشند، ولی آنها در محدوده‌های جداگانه‌ای استفاده می‌شوند. هر کدام از آنها یک سری ویژگی‌های خاص دارند. همین ویژگی‌ها بر روی نحوه عملکرد این سیستم‌ها تاثیرات خاصی گذاشته است.امروز ما قصد داریم تا در مورد استراتژی عملیات با شما صحبت کنیم. پس با ما تا انتها همراه باشید.

استراتژی عملیات از دو منظر متفاوت

نام استراتژی عملیات در ابتدا شاید کمی پیچیده به نظر برسد. هنگامی که افراد برای اولین بار با سوال استراتژی عملیات رو به رو می‌شوند، برای آنها سوال به وجود می‌آید که حوزه عملیاتی و وظیفه روزمره  استراتژی عملیات چیست؟ در نگاه اول اطلاعات اولیه و وظیفه اصلی استراتژی عملیات تولید کالا و خدمات مختلف به نظر می‌رسد. ولی در واقع این مبحث دقیقا بر خلاف اصول تجاری و مباحث مربوط به خرید و فروش است. برای اینکه پیچیدگی و ابهام مربوط به استراتژی عملیات را کم کنیم، باید به چند نکته مهم اشاره کنیم. شما باید به این نکته توجه داشته با شید که مدیریت منابع عملیاتی همواره بر روی استراتژی شرکت شما تاثیر گذار است. در نتیجه نقش مدیریت عملیات هم یک نقش به شدت مهم و پر اهمیت است که شما باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید تا با هیچ مشکل خاصی مواجه نشوید.

پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که مدیریت عملیات یک فعالیت کاملا استراتژیک به حساب می‌آید. استراتژی عملیات باید به نحوی انجام شود تا تصمیمات را به اتمام برساند و همچنین مانعی برای پیشبرد تصمیمات سازمان ایجاد نکند. این مسئله می‌تواند در شرایط و موقعیت‌های مختلف، اهمیت خیلی زیادی داشته باشد و شما باید به آن توجه داشته باشید. همچنین، مدیریت عملیات باید بتواند مزیت‌ها و فرصت‌های جدیدی را ایجاد نماید. این مسئله می‌تواند تفکر سازمان را به طور کامل تغییر دهد. به همین علت هم این مباحث می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد.

استراتژی عملیات و مدیریت عملیات

مدیریت عملیات

حال بیایید تا به مباحث اصلی مربوط به مدیریت عملیات بپردازیم. مدیریت عملیات شامل مدیریت منابع مختلفی است. این منابع و فرایند‌ها می‌توانند باعث تولید یک کالا یا یک سری خدمات خاص شوند. هر سازمانی می‌تواند از روش‌های سود آوری خاص استفاده کند. همه سازمان‌ها دارای حوزه‌های مربوط به مدیریت عملیات هستند. حتی اگر حوزه عملیات در سازمان‌ها این نام را نداشته باشند، باز هم همه سازمان‌ها یک محیط به این این چنینی دارند. چرا که همه سازمان‌ها به یک نحو خاص در زمینه تولید کالا و خدمات فعالیت می‌کنند. هیچ شرکتی در هیچ جای دنیا پیدا نمی‌شود که در خارج از این دو زمینه فعالیت کند. ورودی شرکت‌های مختلف می‌تواند توسط فرایند‌های متنوع تغییر شکل پیدا کند. مدیریت عملیات که یک فعالیت تغییر پذیر است که می‌تواند ترکیبی از ابزار‌های مختلف همچون اطلاعات مشتریان و مواد اولیه متنوعی باشد.

در نتیجه یک شرکت برای مدیریت عملیات‌های خود از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. شرکت مورد نظر در ابتدا مواد اولیه مورد نیاز را دریافت کرده و سپس با تیمی از حسابدار‌ها پردازش اصلی را انجام می‌دهد. این مسئله می‌تواند برای سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف به شدت پر اهمیت باشند. مثلا یک برنامه تئاتر، با خدمات خود بینندگان را تحت تاثیر یک علم خاص قرار می‌دهد، یعنی منابع تغییر دهنده بر روی منابع تغییر پذیر اعمال می‌شود. به زبان ساده‌تر بخواهیم بگوییم، علم مشتریان تغییر پذیر بوده و خدمات اجرا تغییر دهنده هستند.

انواع منابع مدیریت در عملیات

منابعی که در مدیریت عملیات مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند موارد فیزیکی داشته باشد. از جمله این موارد می‌توان به ساختمان‌ها، ماشین‌ها، تجهیزات، کامپیوتر‌ها و … اشاره کرد. منابع انسانی هم جزو همین تسهیلات فیزیکی هستند. معمولا منابع انسانی یا همان کارکنان وظیفه اداره و مدیریت فرایند‌ها را بر عهده دارند. آنها باید مطمئن شوند که فعالیت‌های مورد نظر در بهترین حالت ممکن انجام می‌شود. یک عملیات مثل کارخانه ذوب فلز فعالیت می‌کند. عملیات محصولاتش را از طریق فعالیت‌های فیزیکی تولید کرده و به دست مشتریان می‌رساند. اگر بخواهیم مثال‌های مختلفی را در این زمینه بزنیم، می‌توانیم به همین کارخانه تولید فلز اشاره کنیم. جالب است بدانید که بسیاری از این فرایند‌ها و عملیات‌ها در میان این دو دسته بندی قرار می‌گیرند؛ یعنی هم در زمینه ارائه خدمات فعالیت کرده و هم می‌توانند محصولات مختلف را به فروش برسانند.

جالب است بدانید که کل مبحث مربوط به مدیریت عملیات یک سازمان، از قسمت‌های کوچک‌تری تشکیل شده است. دپارتمان‌ها و فعالیت‌هایی که در این زمینه بندی قرار می‌گیرند، خودشان یک نسخه کوچک‌تر از فعالیت‌های بزرگ هستند؛ یعنی همه آنها به شدت پر اهمیت هستند. استراتژی عملیات و مدیریت عملیات می‌توانند به صورت مستقیم بر روی نحوه مدیریت این فرایند‌ها تاثیر گذار باشند. آنها شامل وظایف خاصی همچون طراحی، نگهداری و انتخاب فرایند هستند. آنها می‌توانند فعالیت‌های مربوط به طراحی مشاغل و برنامه ریزی و کنترل فعالیت‌ها را انجام دهند. از جمله دیگر وظایف آنها می‌توان به بررسی استاندارد‌های تضمین کیفیت، ارتقا عملکرد و فعالیت عملیات و اموری که در این دسته بندی قرار می‌گیرند اشاره کرد.

استراتژی عملیات

حال که مباحث اولیه مربوط به مدیریت عملیات را پشت سر گذاشتیم، نوبت به بررسی استراتژی عملیات می‌رسد. استراتژی عملیات می‌تواند فرق‌های خاصی را با مدیریت عملیات داشته باشد. استراتژی عملیات خیلی در مورد فعالیت‌های انفرادی نبوده و بیشتر فعالیت‌های سازمانی و درون سازمانی را شامل می‌شود. استراتژی عملیات می‌تواند در مورد نحوه تغییر محیط رقابتی و عملکرد عملیات باشد. این مباحث برای مواجه شدن با چالش‌های فعلی و آینده سازمان مورد نظر طراحی شده‌اند و اهمیت فوق العاده بالایی دارند. استراتژی عملیات می‌تواند با توسعه بلند مدت فرایند‌ها و منابع طبیعی هم رابطه مستقیمی داشته باشد.

جالب است بدانید که این سرویس می‌تواند به روش‌های مختلفی عمل کند. معمولا این سرویس به گونه‌ای عمل می‌کند تا مبنایی را برای دستیابی به مزیت‌های اصلی طرح کند. تصمیماتی که به عنوان استراتژی عملیات در یک شرکت عادی طراحی می‌شود، می‌تواند ویژگی‌های مختلفی هم داشته باشد. در ادامه شما این ویژگی‌ها را مشاهده می‌کنید.

• تاثیر آنها نسبتا گسترده بوده و می‌تواند بر روی قسمت‌های مختلفی از سازمان تاثیر گذار باشد.
• آنها می‌توانند موقعیت سازمان را نسبت به محیط کاری معرفی کنند.
• آنها می‌توانند سازمان را برای مواجه شدن با چالش‌ها آماده سازند.
• آنها می‌توانند سازمان را برای اهداف بلند مدت آماده کنند.
• شما باید به این نکته هم توجه داشته باشید که استراتژی می‌تواند فرا تر از تصمیم یک فرد واحد باشد. این مبحث در الگو‌های کلی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نتیجه، استراتژی عملیات یک شرکت در قالب الگوی کاملی از تصمیمات مختلف بررسی می‌شود. این تصمیم‌ها می‌توانند شامل تعیین اندازه و ماهیت ظرفیت کل شوند. البته که آنها اهمیت فوق العاده زیادی دارند.

نمونه عملیاتی و اجرا شده استراتژی عملیات و مدیریت عملیات

اگر بخواهیم موفق‌ترین نمونه استراتژی عملیات را برای شما شرح دهیم، باید در مورد خطوط هوایی سنگاپور صحبت کنیم. این مورد یکی از موفق‌ترین نمونه‌های استراتژی عملیات و مدیریت عملیات را به رخ می کشد. به طور کلی در تشکیلاتی که همچون خطوط هوایی سنگاپور بزرگ و پر اهمیت هستند، شما باید به موارد مختلفی توجه داشته باشید. در ادامه آنها را در قالب خود خطوط هوایی سنگاپور با هم بررسی می کنیم.

• زمان بندی خدمه پرواز باید به طور دقیق و کامل تنظیم شود.
• مقررات ایمنی باید به خوبی رعایت شود تا مسافران با هیچ مشکل خاصی مواجه نشوند.
• توافق نامه‌هایی برای تعیین رویه‌ها و فرایند‌ها باید تعیین شود.
• زمان‌های غیر پروازی برای هواپیما‌های مختلف باید کاهش پیدا کنند.
• امور تغذیه در پرواز‌ها باید به طور کامل مورد بررسی و نقد قرار گیرد تا مسافران با مشکل مواجه نشوند.