بیانیه مأموریت چیست و چه تفاوتی با بیانیه چشم‌انداز دارد؟

بیانیه ماموریت چیست؟

در کنار برنامه‌ریزی استراتژیک، بیانیه مأموریت و بیانیه چشم‌انداز از ابزارهای مهمی هستند که برای بالا بردن میانگین رضایت در سازمان‌ها کاربرد بسیاری دارند. بیانیه مأموریت کسب و کار یک شرکت را تعریف می‌کند، اهدافش را مشخص می‌کند و رویکردهایی را که برای رسیدن به این اهداف نیاز است تعریف می‌کند. بیانیه چشم‌انداز موقعیت دلخواه شرکت را در آینده توصیف می‌‌کند. عناصر بیانیه مأموریت و بیانیه چشم‌انداز معمولاً جوری ترکیب می‌شوند که اهداف و ارزش‌های شرکت را توصیف کند. بیانیه چشم‌انداز بر آینده و آنچه شرکت و سازمان می‌خواهد بشود، تمرکز کند. بیانیه مأموریت روی زمان حال و مسیری که سازمان می‌رود تمرکز دارد. با این حال، این دو گاهی به جای هم استفاده می‌شود؛ اما باید تفاوت این دو را به خوبی بدانیم تا بتوانیم به خوبی از این دو مفهوم استفاده کنیم.

پیش از پرداختن به مسئله بیانیه ماموریت و بیانیه چشم انداز، به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:

• آیا تاکنون به برند لوازمی که می‌خرید و گران بودن قیمت آن‌ها نسبت به سایر برندها اندیشیده‌اید. انتخاب شما در این مواقع چه دلیلی دارد؟
• برای خرید اقلام خوراکی و محصولات هفتگی خود به فروشگاه مشخص می‌روید؟
• آیا لبنیات مصرفی خود را از برندی خاص انتخاب می‌کنید؟
• آیا زمانی که مسافرانی درباره محل خوب برای صرف غذا از شما سؤال می‌پرسند آدرس رستورانی خاص را به آن‌ها می‌دهید؟

دلیل این که در بازار پررقابت امروزی به سراغ یک برند خاص رفته و آن را انتخاب می‌کنید چیست؟

تعریف بیانیه ماموریت

علت این امر، این است که برند مذکور به بیانیه ماموریت و بیانیه چشم انداز خود اهمیت می‌دهد. چنین سازمانی تمام فعالیت‌هایش (از تولید تا بازاریابی) را بر اساس بیانیه ماموریت و چشم انداز خود پیش می‌برد. همین عامل، یعنی نحوه استفاده از بیانیه‌های چشم انداز و ماموریت سازمان است که باعث موفقیت برند و انتخاب آن توسط مصرف کنندگان می‌شود.

علت وفاداری مشتریان به برندها ارزش‌های تعیین شده برای آن‌ها در قالب بیانیه ماموریت است. به عبارت دیگر برندهای موفق همیشه در تلاشند تا عناصر فیزیکی، حسی و منطقی سازمان خود را به نحوی در کنار یکدیگر قرار دهند که مشتریان و کارمندان، بتوانند ارزش واقعی سازمان را درک کنند. شکل گیری این موضوع به تدوین بیانیه چشم انداز و ماموریت سازمان باز می‌گردد.

ایجاد رابطه مؤثر و ماندگار با مشتریان کار ساده‌ای نیست. شرکت‌هایی که در طول سال‌های فعالیت به ارزش‌های خود پایبند باشند، موفق خواهند شد. این عمل شرکت‌های مذکور منجر به ایجاد برندی خواهد شد که کارمندان به همکاری با آن افتخار می‌کنند و مشتریان آن را دوست دارند. از این مطلب می‌توان به اهمیت نقش بیانیه ماموریت و چشم انداز در شرکت پی برد.

تعریف بیانیه ماموریت

بیانیه ماموریت (Mission Statement) در اصل بیان کننده و مشخص کننده ماهیت شرکت است. چشم انداز شرکت نیز همان چیزیست که آینده‌ای از فعالیت شرکت ترسیم کرده و بازار هدف آن را مشخص می‌کنند. در نتیجه بیانیه ماموریت نقشه‌ای است که چشم انداز شرکت بر اساس آن ترسیم می‌شود. به عبارت دیگر این بیانیه ماموریت سازمان است که تعیین می‌کند سازمان چطور باید عمل کند تا به بیانیه چشم انداز دست پیدا کند.

تعریف بیانیه چشم انداز

چشم انداز نشان دهنده آینده آرمانی و جایگاه شرکت در آن است. بیانیه چشم انداز (Vision Statement) که معمولا توسط مدیریت استراتژی سازمان تدوین می‌شود نیز به نوعی مشخص می‌کند که شرکت با عمل به بیانیه ماموریت به کجا و چه جایگاهی خواهد رسید.

در ادامه بیانیه چشم انداز و بیانیه ماموریت چند برند مطرح دنیا را ذکر کرده‌ایم.

چند مثال از بیانیه چشم انداز

لینکدین (Linkedin): ایجاد و گسترش فرصت اقتصادی برای نیروهای کار در سطح جهان.

فیس بوک (Facebook): امکان برقراری ارتباط با دوستان و دنیای اطراف برای افراد.

انجمن آلزایمر (Alzheimer’s Association): جهانی خالی از بیماران آلزایمری.

مایکروسافت (Microsoft): رایانه‌ای روی هر میز در هر خانه (چشم انداز زمان تاسیس).

وزارت بهداشت استرالیا (Australia Department of Health): بهداشت و سلامتی بهتر برای نسل‌های فعلی و نسل‌های آینده استرالیایی‌ها.

چند مثال از بیانیه ماموریت

تد (TED): گسترش ایده‌ها.

تسلا (Tesla): تسریع فرآیند تحول جهانی به سمت انرژی پایدار.

ایکیا (IKEA): خلق زندگی روزانه بهتر برای اکثر انسان‌ها.

لایف ایز گود (Life is Good): ارتقا و توسعه توان بهینه سازی افراد.

سوئیت گرین (Sweet green): پیوند مردم به مواد غذایی برای الهام بخشیدن به اجتماعات سالم‌تر.

امریکن اکسپرس (American Express): تلاش مضاعف برای تبدیل شدن American Express به یک برند معتبر جهانی.

آنست تی (Honest Tea): ایجاد و ترویج استفاده از نوشیدنی‌های سالم، طبیعی و خوش طعم.

جت بلو (Jet Blue): الهام بخشیدن به بشریت، هم در هوا و هم در زمین.

ارتباط بیانیه ماموریت و بیانیه چشم انداز

بیانیه ماموریت را می‌توان چشم اندازی عملگرا دانست که اهداف سازمان را به مخاطبان انتقال می‌دهد. همانطور که در عناوین قبلی گفته شد، بیانیه ماموریت ماهیت و چیستی سازمان؛ عملکرد و اهداف آن را اعلام می‌کند.

هر شرکتی زمانی که روند رو به رشد داشته باشد پس از مدتی به اهداف اولیه خود خواهد رسید. بنابراین بیانیه ماموریت و چشم انداز پس از دستیابی شرکت به اهداف اولیه خود، باید توسط مدیریت ارشد و مدیریت استراتژی، مورد بازنگری قرار بگیرند. بازنگری این دو بیانیه باعث هماهنگی آن‌ها با اهداف فعلی و فرهنگ جدید سازمان خواهد شد.

بیانیه ماموریت و چشم انداز، گاهی در یک بیانیه ماموریت و چشم انداز جامع ترکیب می‌شوند. این ترکیب با هدف تعریف دلیل وجودی سازمان به مخاطبان داخلی (کارمندان، اعضای هیئت مدیره، شرکا) و خارجی (مصرف کنندگان، سهامداران) اتفاق می‌افتد.

نحوه عملکرد بیانیه‌های ماموریت و چشم انداز

به طور معمول بیانیه ماموریت توسط مدیران ارشد و بیانیه چشم انداز توسط مدیران ارشد یا مدیریت استراتژی سازمان تدوین می‌شوند. مدیران سایر بخش‌ها از جمله مدیریت مالی، مدیریت پروژه، مدیریت منابع انسانی اجازه اظهار نظر درباره بخش مربوط به خود یا بخش‌های خاص را دارند.

فرآیند توسعه، مدیران را ملزم به انجام امور زیر می‌کند:

• از طریق گفتگو و مصاحبه با کارمندان، تامین کنندگان، مشتریان و … فرهنگ، ارزش‌ها، استراتژی و دیدگاه‌های آینده سازمان را به روشنی مشخص کنند.
• نشان دهنده تعهدات شرکت نسبت به ذی‌نفعان اصلی اعم از مشتریان، کارمندان، سهامداران و غیره باشند.
• از قابل اندازه گیری بودن اهداف، عملی بودن رویکردها و قابل دستیابی بودن چشم اندازها مطمئن شوند.
• انتقال دهنده پیام‌ها به زبانی ساده و شفاف و به صورت دقیق باشند.

مزایای بیانیه ماموریت و بیانیه چشم انداز برای سازمان‌ها

مزایای بیانیه ماموریت و چشم انداز برای سازمان‌ها در دو گروه تقسیم بندی می‌شوند.

مزایای داخلی

• راهنمایی مدیریت استراتژی و مدیر ارشد درباره موضوعات راهبردی به خصوص در زمان اعمال تغییرات.
• کمک به تعریف بهتر و دقیق‌تر استانداردهای عملکردی.
• ایجاد تمرکز و اهداف مشترک در کارمندان برای افزایش بهره‌وری آن‌ها.
• کمک به ایجاد چارچوب برای تعریف بهتر رفتارهای اخلاقی درون سازمان با تکیه بر بیانیه ماموریت و چشم انداز.

مزایای خارجی

• استفاده از بیانیه ماموریت و چشم انداز برای دستیابی به بازار هدف، سرمایه گذاران و … .
• ایجاد رابطه‌ای بهتر میان سازمان و مشتریان، تامین کنندگان و شرکا.
• ابزاری برای برقراری ارتباط عمومی.

بیانیه چشم‌انداز چیست؟

بیانیه مأموریت سازمان چیست؟

بیانیه مأموریت یک توضیح دقیق از دلایل وجود سازمان است. این بیانیه اهداف سازمان و مقاصدش را تعریف می‌کند. بیانیه مأموریت از چشم‌انداز پشتیبانی می‌کند و کمک می‌کند کارمندان، مشتریان و سهامداران بتوانند با اهداف تعریف شده ارتباط برقرار کنند و به سوی آنها پیش بروند. درواقع دو سؤال اصلی که در بیانیه مأموریت باید پاسخ داده شود به شرح زیر است:

بیانیه چشم‌انداز چیست؟

بیانیه چشم‌انداز به آینده نگاه می‌کند و تصویری ذهنی از آینده ایده‌آل شرکت و آرزوهایی را که سازمان دوست دارد به آنها دست یابد خلق می‌کند. این تصاویر به نوعی الهام‌بخش کارمندان است و باید آنها را به چالش بکشاند. سؤال‌هایی که در بیانیه چشم‌انداز باید پاسخ داده شود به شرح زیر است:

کارکرد بیانیه مأموریت و بیانیه چشم‌انداز چیست؟

معمولاً مدیران رده بالای یک سازمان و شرکت بیانیه مأموریت و چشم‌انداز کلی را می‌نویسند. دیگر مدیران رده پایین‌تر مسئول تهیه چشم‌انداز و مأموریت بخش خود هستند. فرآیند تهیه این بیانیه‌ها نیازمند موارد زیر است:

شرکت‌هایی که از بیانیه مأموریت و چشم‌انداز استفاده می‌کنند، از لحاظ داخلی:

از لحاظ خارجی:

پس از توضیحاتی که در مورد بیانیه‌ چشم‌انداز و مأموریت دادیم، به سراغ مثال‌های عملی از نمونه‌های شرکت‌های بزرگ دنیا می‌رویم:

شرکت آمازون

شرکت تد

لینکدین

گوگل

فیس‌بوک

اوبر

منبع: clearvoice ، bain