چگونه مسئولیت‌پذیری زندگی شما را تغییر می‌دهد

عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند بر روی دیدگاه افراد نسبت به شما تاثیر بگذارند. مسئولیت‌پذیری یکی از مهم‌‌ترین این موارد است. در صورتی که با این ویژگی آشنایی نداشته باشیم، با مشکلات گوناگونی روبه‌رو خواهیم شد. این مسئله قابل تعمیم به سازمان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف نیز است. داشتن مسئولیت می‌تواند تاثیر بسیار فوق‌العاده‌ای را بر روی برندسازی بگذارد؛ از این رو اگر قصد دارید تا در دیگران جلوه خوبی را داشته باشید، نسبت به تقویت این ویژگی در خود اقدام کنید. در ادامه به بررسی مفهوم مسئولیت‌پذیر بودن می‌پردازیم و شما را با انواع مسئولیت‌پذیری آشنا خواهیم کرد؛ پس تا انتها دنبال‌کننده ما باشید.

با مفهوم مسئولیت پذیری و اخلاق حرفه‌ای آشنا شوید

جلب اعتماد دیگران یکی از سخت‌ترین کارهایی است که هر فرد و سازمانی باید انجام دهد. برای رشد و توسعه فردی به اعتمادسازی نیاز داریم. هر فردی علاقه دارد تا در گروهی جای بگیرد که از آن به عنوان یک فرد قابل‌اعتماد یاد می‌شود. این ویژگی باعث خواهد شد تا به مرور زمان بتوانیم نقش‌های مهم‌تر، پررنگ‌تر و بزرگ‌تری را بگیریم. برای رسیدن به این مرتبه باید عملکرد بسیار خوبی داشته باشید و نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنید؛ پس استفاده از شاخص ارزیابی عملکرد اهمیت بالایی خواهد داشت. همچنین مسئولیت‌پذیر بودن در دیدگاه دیگران، حس رضایت ما در زندگی را نیز افزایش خواهد داد و باعث خواهد شد با قدرت بیشتری کارهایمان را پیش ببریم.

به طور کلی هر فردی انرژی درونی دارد. این انرژی با عوامل مختلفی در ارتباط است که از جمله آن‌ها می‌توانیم به انرژی، افکار و احساسات درونی اشاره داشته باشیم. مسئولیت پذیری یا Responsibility نوعی تعهد درونی است. این تعهد از جانب خودمان بوده و برای انجام دادن فعالیت‌هایی است که به ما سپرده شده‌اند. مسئولیت‌پذیر بودن دارای مزایای گوناگونی است. در صورتی که سازمان‌ها نیز با این مزایا آشنا باشند، با برگزار کردن دوره های آموزش سازمانی سعی در تقویت کارکنان خود خواهند داشت. اگر سازمان‌ها مدیریت پروژه را بر عهده می‌گیرند، با داشتن مسئولیت و همچنین استفاده از مدیریت استراتژی، می‌توانند رضایت کاربران و مشتریان را نیز به دست بیاورند. در ادامه شما را بیشتر با این موارد آشنا خواهیم کرد؛ پس همراه ما باشید.

انواع مسئولیت پذیری شامل چه مواردی می‌شوند؟

مسئولیت پذیری انواع مختلفی دارد. هر فردی در اجتماع نقش‌های مختلفی را بر عهده می‌گیرد. به واسطه همین نقش‌های مختلف، مسئولیت‌ها نیز متفاوت خواهند بود. از این رو باید به نقش‌هایی که داریم نگاهی بیندازیم و با بررسی جزئیاتی که دارند، ارتباط خوبی را با آن‌ها برقرار کنیم. در ادامه انواع مسئولیت‌ها را نام خواهیم برد.

مسئولیت اجتماعی

تمامی افراد عضوی از یک جامعه هستند. یک جامعه نیز دارای قوانین مختلفی است. تمامی اعضای جامعه باید پایبندی خود به این قوانین را نشان دهند. هر نقشی که در مسئولیت پذیری اجتماعی وجود دارد، شما مسئول آن هستید و برای انجام دادن آن‌ها باید تلاش کنید. دقیقا نقش شما را می‌توانیم به راننده‌ای تشبیه کنیم که در یک جامعه حضور دارد و برای ماندن در آن نیاز دارد تا از قوانین راهنمایی و رانندگی پیروی کند. زمانی که نقش شما از راننده به عابر پیاده تغییر پیدا می‌کند، مسئولیت‌ها نیز تغییر پیدا خواهند کرد.

مسئولیت پذیری شغلی

نوع دیگری از مسئولیت‌ها، شامل مسئولیت پذیری شغلی می‌شود. هر فردی برای اینکه بتواند به امرار معاش بپردازد، به یک شغل نیاز دارد. هر شغلی قوانین و بایدها و نبایدهای مخصوصی را به خود اختصاص داده است که باید با آن‌ها آشنا شوید. زمانی که با قوانین آشنایی داشته باشیم، در آن صورت می‌توانیم مسئولیت‌پذیر نیز باشیم. هر کارمندی ساعت ورود و خروج متفاوتی دارد که باید به آن‌ها توجه کنید. به عنوان مثال یک فرد در بخش مشاوره فروش و بازاریابی فعالیت دارد. باید با نقش خود که شامل مدیریت بازاریابی و مدیریت فروش است، به خوبی آشنا باشد. آشنایی با جزئیات باعث خواهد شد تا فرد بهتر بتواند از عهده مسئولیت‌های خود بر بیاید. آخر ماه مدیران می‌توانند نسبت به استفاده از شاخص ارزیابی عملکرد اقدام کنند.

مسئولیت‌پذیر بودن کارکنان در سازمان

هر شغل و حرفه‌ای به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به یک سازمان خاص مرتبط است. تعهد یکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که می‌تواند تاثیر خود را بر روی روند کاری سازمان مورد نظر بگذارد. کارمندان و نیروهای یک شرکت اگر بتوانند مسئولیت بیشتری را از خود نشان دهند، به همان اندازه نیز می‌توانند تاثیر خود را بر روی پیشرفت شرکت اعمال کنند. درباره این موضوع کارکنان رده بالا می‌توانند دست به مدیریت منابع انسانی بزنند.

مسئولیت پذیری در کار تیمی

مورد دیگری که در بین دسته‌بندی انواع مسئولیت پذیری جای می‌گیرد، مسئولیت در کار تیمی است. جدا از نقش‌های فردی که هر شخصی دارد، در داخل یک گروه یا تیم نیز عضو هستند. بر اساس اندازه و نوع تیم هر فرد می‌تواند عهده‌دار مسئولیت‌های متفاوت باشد. کار تیمی و داشتن مهارت‌های مختلف بسیار حائز اهمیت تلقی می‌شود. در یک گروه طیف متفاوتی از افراد با مسئولیت‌ها و نقش‌های گوناگون وجود دارند. هر فردی برای اینکه بتواند در این گروه‌ها به فعالیت بپردازد، باید با نقش خود آشنایی کاملی داشته باشد. در صورتی که برنامه‌ریزی داشته باشید، می‌توانید مسئولیت‌های خودتان را به خوبی به سرانجام برسانید. در این زمینه مشاوره مدیریت و مشاوره منابع انسانی از جانب مدیران می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند.

ویژگی‌هایی که فرد مسئولیت‌پذیر دارد

آشنایی با ویژگی‌های افراد مسئولیت‌پذیر به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید خود نیز دست به تقویت این ویژگی‌ها بزنید. در یک نگاه کلی ویژگی افراد مسئولیت‌پذیر شامل گزینه‌های زیر می‌شوند:

• هدف و برنامه منظمی را دارند.
• بر روی زمان و زمان‌بندی کارهای خود دقت کافی را دارند.
• اگر نتوانند قبل از زمان موعود کاری را انجام دهند، برنامه مربوطه را لغو می‌کنند.
• در بخش‌های مختلف کار، عواطف و احساسات خود را کنترل می‌کنند.
• از اوضاع حاکم شکایتی نمی‌کنند و پا در ادامه مسیر می‌گذارند.
• با بخش‌های مختلف یک کار نیز سازگاری دارند.

مواردی که ذکر کردیم در بین مهم‌ترین ویژگی‌هایی جای داده می‌شوند که در افرادی با مسئولیت پذیری بالا می‌توانید مشاهده کنید.

نتایج مثبتی که انسان‌های مسئولیت‌پذیر از آن‌ها بهره‌مند می‌شوند

انسان‌هایی که مسئولیت‌پذیر هستند، از نتایج مثبتی بهره‌مند خواهند شد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توانیم به گزینه‌های زیر اشاره داشته باشیم:

• اگر با مشکلاتی روبه‌رو شوند، در آن صورت به سرگردانی گرفتار نمی‌شوند.
• از آنجایی که این دسته از افراد دارای انعطاف‌پذیری هستند، راحت‌تر می‌توانند دگرگونی‌های موجود در زندگی را قبول کنند. همچنین با صبری که دارند، در برابر آن‌ها سر خم نخواهند کرد.
• انسانی‌هایی که مسئولیت‌پذیر هستند، هماهنگی بیشتری را با افراد و محیط اطرافشان دارند؛ چرا که مسئولیت‌پذیری همراه با خود استقلال نیز دارد.
• افرادی که دارای مسئولیت هستند، می‌توانند به دستاوردهایی همچون بلوغ فکری شخصی و شکوفا کردن استعدادها برسند.
• قابلیت این دسته از افراد در زمینه انجام دادن کامل کارها بسیار بالا است. همچنین کارها را نیز در اسرع وقت به پایان می‌رسانند.
• اعتماد به نفس این افراد بسیار بالا بوده و فعالیت بیشتری را با دیگر کارکنان دارند.
• انسان‌هایی که مسئولیت‌پذیر هستند به جای اینکه دیگران را مقصر جلوه دهند، خودشان شکست را می‌پذیرند و سعی در رسیدن به موفقیت دارند.
• انسان‌های مسئولیت‌پذیر برای اینکه بتوانند شکست خودشان را جبران کنند، پا در مسیری می‌گذارند که به موفقیت منتهی می‌شود. همچنین اموری که به آن‌ها واگذار می‌شوند را در بهترین حالت ممکن به انجام می‌رسانند.

موارد ذکر شده تنها بخشی از نتایج مثبتی هستند که مسئولیت پذیری با خود به همراه خواهد داشت.

راهکارهایی که مسئولیت پذیری شما را تضمین می‌کنند

برای اینکه مسئولیت پذیری خود را تضمین کنید، راهکارهایی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها نهایت بهره را ببرید. از جمله این راهکارها می‌توانیم به گزینه‌های زیر اشاره داشته باشیم:

• اگر یک کاری را شروع کردید و مسئولیت آن را قبول کردید، حتما تا آخر انجام دهید.
• در مسیر خود ثابت قدم باشید.
• تنها دیگران را مقصر جلوه ندهید و مسئولیتی که برعهده شما گذاشته شده است را بپذیرید.
• تنها در حال شکایت کردن نباشید و بهانه‌های الکی نیاورید.
• صادق بودن را فراموش نکرده و حتما اشتباهاتی که مرتکب شده‌اید را بپذیرید.
• دست به اولویت‌بندی کارها و مسئولیت‌های خود بزنید.
• قابل اعتماد بودن را فراموش نکنید.
• تصمیم‌های عاقلانه بگیرید.
• باعث به تعویق افتادن کارهایتان نشوید.
• حتما این موضوع را اثبات کنید که می‌توانید از پس کارهای خود بر بیایید.

انسان‌های مسئولیت‌پذیر دارای ویژگی‌های گوناگونی هستند که شما در صورت آشنایی با آن‌ها، می‌توانید نسبت به ارتقاء مسئولیت‌های خود اقدام کنید. سازمان‌های مختلف دارای بخش‌های گوناگونی همچون مدیریت مالی، مدیریت تولید و تیم مشاور سیستم ها فرآیندها است. هر کدام از افراد این بخش باید مسئولیت‌پذیر بوده و تعهدات خود را به خوبی انجام دهند.

مسئولیت‌پذیری یعنی جلو بروی و مسئولیت کارت را بدون در نظر گرفته نتیجه‌اش به عهده بگیری.

مسئولیت‌پذیری یعنی مشارکت در انجام کاری؛ حال این کار می‌تواند باعث پیروزی شما شود یا شکست شما. اگر شما در یک کاری موفق عمل کنید، ممکن است خیلی راحت مسئولیت آن عمل را قبول کنید. از طرفی افراد زیادی نیستند که در هنگام کسب نتایج ضعیف مسئولیت اوضاع را به عهده می‌گیرند. در هر صورت مسئولیت‌پذیری یعنی یک قدم جلو بردارید و مسئولیت هر آنچه که هست را به عهده بگیرید.

آیا تا به حال پیش آمده که باعث پیش آمدی شوید و مسئولیت آن را به عهده نگیرید؟

افراد زیادی این کار را می‌کنند و تنها ذهن‌های برنده هستند که قبول مسئولیت می‌کنند. در کل این ذات انسان است که باعث و علت اتفاق‌ها و پیش آمدها شود. گاهی این اتفاق‌ها ممکن است خوب پیش نرود و انسان در برابر آنها احساس بدی داشته باشد. مسئولیت‌پذیری یعنی جلو بروی و مسئولیت کارت را بدون در نظر گرفته نتیجه‌اش به عهده بگیری.

جنبه‌های مختلف مسئولیت‌پذیری

کسانی که از قبول مسئولیت در برابر نتایج کار خود خودداری می‌کنند، از حقیقت مسئولیت‌پذیری بی‌اطلاع هستند. این موضوع دو جنبه دارد:

۱) مسئولیت‌پذیری به معنای سرزنش شدن نیست

سرزنش به ما القا می‌کند که ما کاری را از عمد انجام داده‌ایم. وقتی پای سرزنش در میان باشد، همیشه به دنبال یک قربانی هستیم. در واقع به دنبال پیدا کردن راه حل نیستیم، می‌خواهیم از قبول مسئولیت فرار کنیم. مسئولیت‌پذیری یعنی قبول کنیم که اشتباهی رخ داده است، آن را تشخیص دهیم و سعی کنیم آن را اصلاح کنیم. درواقع به جای اینکه یک مقصر پیدا کنیم که آن را قربانی کنیم، سعی می‌کنیم یک قدم رو به جلو حرکت کنیم.

۲) مسئولیت پذیری مثبت است

مسئولیت‌پذیری یعنی مثبت بودن و تمرکز بر روی راه حل. قبول مسئولیت اشتباهاتتان نشانه ضعف نیست؛ بلکه نشانه اعتماد به نفس زیاد است. می‌دانید که اشتباه کرده‌اید و اینقدر اعتماد به نفس دارید که می‌دانید می‌توانید آن را اصلاح کنید.

مزایای مسئولیت‌پذیری

۱) اعتماد به نفستان بیشتر می‌شود

وقتی مسئولیت چیزی را قبول می‌کنید، یعنی قدرت آن را دارید که شرایط را بهتر کنید. حتی اگر اشتباه هم بکنید، اینقدر تأثیرگذار هستید که بتوانید نتایج اشتباه را به وجود بیاورید. پس چه موفق شوید و چه شکست بخورید، شما فردی تأثیرگذار و قدرتمند هستید.

۲) مشکلات بیشتری را حل می‌کنید

اگر فردی مسئولیت‌پذیر نباشید، خیلی سخت می‌توانید مشکلات را حل کنید. ممکن است برای مشکل پیش آمده دلایل بالقوه زیادی وجود داشته باشد و اگر شما فرد مسئولیت‌پذیری نباشید، در واقع از دلایل مهم این مشکل را نادیده می‌گیرید و آن هم خود شما هستید.

۳) روابط خوبی را تجربه می‌کنید

شاید متوجه شده باشید که وقتی فردی مسئولیت اشتباه خود را می‌پذیرد، راحتر می‌توانید با او ارتباط برقرار کنید و به او آسان می‌گیرید. همه ما انسانیم و همه اشتباه می‌کنیم. وقتی کسی اشتباهی مرتکب می‌شود، در واقع ما قسمت اندکی از خودمان را در او می‌بینیم. می‌دانیم که ما هم اشتباه می‌کنیم و همین موضوع باعث می‌شود خیلی در مورد شرایط پیش آمده سخت نگیریم.

حالا برعکس. فردی را تصور کنید که از پذیرش مسئولیش خودداری می‌کند، شما هم می‌دانید که اشتباهی مرتکب شده است، ولی مسئولیتش را نمی‌پذیرد؛ چه حسی خواهید داشت؟ اگر فرد دیگری را برای این اشتباه سرزنش کند، شما خیلی راحت فکر می‌کنید که روزی هم ممکن است شما را بی‌جهت سرزنش کند. در واقع دیگر به آن فرد اعتماد نمی‌کنید و رابطه خوابی با او نخواهید داشت.

۴) الگو می‌شوید

با قبول مسئولیت شما به خانواده و اطرافیان خود مسئولیت‌پذیری را هدیه می‌دهید. شما به فرزندان خود یاد می‌دهید که مسئولیت کارهای خود را به عهده بگیرند. شما ارزشی به او یاد می‌دهید که می‌تواند زندگیش را تغییر دهد. به جای اینکه به دیگران بگویید که چگونه رفتار کنند، سعی کنید خودتان الگو شوید تا بقیه از شما یاد بگیرند.

۵) قدرت تصمیم‌گیری خود را تقویت می‌کنید

تصمیم‌گیری به مسئولیت‌پذیری مرتبط است. معمولاً تصمیم‌گیری برایمان سخت می‌شود و یا حتی در شرایط خاص قدرت تصمیم‌گیری نداریم، چراکه از عواقب کار می‌ترسیم. شاید افراد دیگری باشند که از این عدم تصمیم‌گیری شما ضربه بخورند. در عوض باید در برابر خود و دیگران مسئولیت‌پذیر باشید و در گرفتن تصمیمات سخت پیش قدم باشید. شاید همه را راضی نکنید، اما شما نیاز دارید که تصمیم درست را برای خود بگیرید. وقتی تصمیم گرفتید باید پای آن بایستید، و اینقدر قوی باشید که با عواقب آن هم رو در رو شوید و مسئولیت آن را  هم به عهده بگیرید.

شاید در دنیای امروز سخت‌ترین تصمیم‌ها را سیاستمداران و صاحبان کسب و کار می‌گیرند. تصمیم آنها چه خوب باشد چه بد، پای آن می‌مانند. شما نباید حتماً این افراد را دوست داشته باشید یا به آنها احترام بگذارید، اما آنها اینقدر شجاعت داشتند که چنین تصمیم‌هایی را بگیرند. آنها می‌دانند به چه چیز اعتقاد دارند به چه چیزی می‌خواهند برسند و برای رسیدن به آن مسئولیت قبول می‌کنند. همه با آنچه انجام می‌دهید موافق نیستند، اما شما با مسئولیت‌پذیری خود مسئول باورها، اعتقادات، اهداف، اشتباهات و دستاوردهای خود هستید. قوی‌تر، با اعتماد به نفس بیشتر و موفق‌تر.

منبع: coachingpositiveperformance