۵۰ شاخص کلیدی عملکرد KPI مالی و حسابداری – بخش دوم

اندازه گیری شاخص ارزیابی عملکرد KPI مالی یکی از راه‌هایی است که مدیران معمولا برای نظارت بر عملکرد سازمان ها از آن استفاده می‌کنند. برای اندازه گیری عملکرد داخلی سازمان ها در قسمت ‌های مختلف می‌توان از این شاخص ها استفاده کرد. برای سنجیدن میزان دستیابی به اهداف سازمان از این اندازه‌گیری ‌ها استفاده می شود. با این کار اهداف بزرگ سازمان به بخش های کوچک تقسیم می‌شود. هر بخش مسئول برآوردن بخشی از اهداف است. به کمک این ابزار مدیران موفقیت هر بخش در رسیدن به اهداف سازمانی را بررسی می‌کنند.

شاخص ارزیابی عملکرد KPI مالی برای اندازه گیری میزان رسیدن به اهداف و روش رسیدن به آنها به سازمان ها کمک می‌کند. با کمک اعداد و ارقامی که این شاخص ارائه می‌کند می‌توان پیشرفت در فعالیت‌های سازمان را نمایش داد. به عنوان نمونه تعداد تلفن‌هایی که در یک دقیقه یا کمتر پاسخ داده می شوند در یک شرکت خدماتی می تواند شاخصی برای عملکرد آن در نظر گرفته شود.

شاخص ارزیابی عملکرد KPI مالی که معمولا در هر سازمانی بررسی می گردد شامل فروش، منابع انسانی و هزینه ها است. این سه فاکتور در سوددهی، گردش مالی و کنترل یک سازمان نقش دارند. به عنوان نمونه تعداد فروش ماهیانه می تواند ساعات پیک کاری و میزان ایجاد نقدینگی در یک سازمان را نمایش دهد. در ادامه به بررسی شاخص‌های کلیدی که به صورت روتین در اغلب سازمان ها استفاده می شوند می پردازیم.

شاخص ارزیابی عملکرد KPI مالی: بررسی مدیریت منابع انسانی

شاخص ارزیابی عملکرد KPI مالی: مدیریت فروش

شاخص ارزیابی عملکرد KPI مالی: خرید

ارزیابی شاخص عملکرد مالی در مدیریت تولید

 ارزیابی شاخص عملکرد مالی در سفارش و انبارداری

دانلود ابزارهای مدیریت منابع مالی

شاخص کلیدی عملکرد از معیارهایی است که می‌توانید به کمک آن موفقیت خود را اندازه بگیرید، رسیدن به اهداف خود را ارزیابی کنید و حتی ببینید آیا در مسیر درست موفقیت حرکت می‌کنید یا خیر. شاخص‌های کلیدی عملکرد یا KPI بسیار متنوع هستند و انواع بسیاری دارند. شاید همه آنها برای کار شما مناسب نباشند، اما بعضی از آنها به شما بسیار کمک می‌کنند. در این مطلب سعی داریم یک سری از شاخص‌های پایه و اساسی را تعریف کنیم و فرمول بعضی را هم توضیح دهیم. با توجه به کسب و کارتان و استراتژی‌ای که دارید، می‌توانید شاخص‌هایی که به کمکتان می‌آید را استفاده کنید. در مطلب پیش به تعدادی از این شاخص‌ها اشاره کردیم. در این مطلب قصد داریم به بخش دوم شاخص‌های مالی و حسابداری بپردازیم.

KPI حسابداری چیست؟

شاخص عملکرد کلیدی یا متریک حسابداری (KPI) یک معیار مشخص و قابل سنجش است که صنعت حسابداری برای سنجش عملکرد کلی بلندمدت خود از آن استفاده می کند. این KPI برای دپارتمان‌های حسابداری بر اساس نوع عملکرد حسابداری‌ای که انجام می‌دهند متفاوت است.

۲۶. شاخص بازگشت سرمایه (ROI)

فرمول: (سود حاصل از سرمایهگذاری – هزینه سرمایه‌گذاری) / هزینه سرمایه‌گذاری

واحد: Percentage

جهت: Maximize

بازدهی سرمایه‌گذاری با نرخ بازگشت سرمایه یا به اختصار ROI نسبتی است که سود حاصل از سرمایه‌گذاری را در قالب درصدی از هزینه‌ی اولیه محاسبه می‌کند. محاسبه ROI یکی از پرطرفدارترین نسبت‌ها در سرمایه‌گذاری است؛ مدیران از این نسبت برای مقایسه عملکرد در تجهیزات سرمایه‌ای استفاده می‌کنند و از طرف دیگر سرمایه‌گذاران با این نرخ تشخیص می‌دهند کدامیک از سهام خریداری شده بازگشت سرمایه بهتری برایشان داشته است.
ROI مقدار بازده سرمایه‌گذاری را نسبت به هزینه سرمایه‌گذاری اندازه‌گیری می‌کند. برای محاسبه بهتر ROI سود (یا بازگشت) سرمایه‌گذاری با هزینه بهتر است به مثال زیر توجه کنید:

برایان با پذیرش یک ریسک زیاد، سال گذشته 500 سهم، هر کدام به ارزش 1000 تومان از سهام یک شرکت فلزی را خریداری کرد. امروز و پس از گذشت یک سال، ارزش هر سهم آن در بازار 3500 تومان است. برایان سهامش را می‌فروشد و از فرمول محاسبه‌ی نرخ بازگشت سرمایه برای محاسبه‌ی عملکرد سرمایه گذاری‌اش استفاده می‌کند. (500*3500 = 1750,000)

۲۷. ارزش فعلی خالص سرمایه‌گذاری

این شاخص کلیدی عملکرد تفاوت بین ارزش فعلی جریانات نقدی ورودی و ارزش فعلی جریان نقدی خروجی است. برای بودجه‌بندی سرمایه استفاده می‌شود تا احتمال سرمایه‌گذاری محاسبه شده یا پروژه را تحلیل کند.

این شاخص در علم اقتصاد مهندسی، یکی از روش‌های استاندارد ارزیابی طرح‌های اقتصادی است. در این روش، جریان نقدینگی (درآمدها و هزینه‌ها) بر پایه زمان وقوع (درآمد با هزینه) به نرخ روز تنزیل می‌شود. به این ترتیب در جریان نقدینگی، ارزش زمان انجام هزینه با به‌دست آمدن درآمد نیز لحاظ می‌گردد. ارزش خالص فعلی در محاسبات اقتصادی، اقتصاد مهندسی، بودجه کشورها و مباحث اقتصاد خرد و اقتصاد کلان، تجارت و صنعت به‌طور گسترده‌ای به‌کار می‌رود.

در روش ارزش خالص فعلی، ابتدا تمامی هزینه‌ها و درآمدها بسته به اینکه در چه زمانی به وقوع خواهند پیوست، با نرخ بهره مناسبی طبق رابطه زیر تنزیل می‌شوند:
در این رابطه t زمان انجام هزینه یا واقع شدن در آمد، i نرخ بهره (حاصل‌ضرب نرخ سود، نرخ ریسک و نرخ تورم قابل پیش‌بینی) و Rt مقدار کمی درآمد یا هزینه بر اساس جریان نقدینگی است.
سپس با تفریق هزینه‌های تبدیل شده از درآمدهای تبدیل شده، عدد خالصی به‌دست خواهد آمد که به آن NPV گفته می‌شود. اگر این عدد مثبت باشد، طرح سودآور و قابل قبول بوده و اگر منفی باشد، طرح زیانده و غیر قابل اجرا از نظر اقتصادی است.

دانلود ابزارهای مدیریت منابع مالی

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای ارزش خالص فعلی، مطالعات اقتصاد مهندسی و ارزیابی توجیه فنی و اقتصادی پروژه‌ها است. به‌عنوان مثال اگر یک کارخانه برای ایجاد خط تولید محصول جدیدی پیش بینی کند که در سال اول نیاز به 100 میلیون تومان هزینه سرمایه جهت راه‌اندازی خط تولید داشته باشد، خط تولید تا پایان سال به بهره‌برداری برسد و طی 6 سال بعدی، از محل فروش محصول تولیدی درآمدی برابر سالانه 30 میلیون تومان ایجاد شود و همچنین هزینه‌های جاری تولید و عرضه آن محصول (مانند مواد اولیه، آب و برق و گاز، دستمزد، حمل و نقل، بازاریابی، …) سالانه 5 میلیون تومان باشد و نرخ بهره سالانه (شامل حاصل‌ضرب نرخ تورم سالانه، نرخ سود و نرخ ریسک) نیز 10% منظور شود، نحوه محاسبه ارزش خالص فعلی چنین خواهد بود.

در جدول فوق آخرین ردیف در آخرین ستون، مقدار ارزش خالص فعلی پروژه است و مثبت بودن آن نشان می‌دهد که اجرای پروژه مقرون به صرفه و اقتصادی است.

۲۸. بازده داخلی (IRR)

نرخ بازده داخلی (IRR) یک مؤلفه بودجه‌بندی سرمایه است که شرکت‌ها برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا باید سرمایه‌گذاری کنند استفاده می‌شود. این یک شاخص کارایی سرمایه‌گذاری است (در مقایسه با NPV که نشان‌دهنده ارزش یا مقدار آن است).

واحد: Percentage

نرخ بازده داخلی (IRR – Internal Rate of Return) میزان متوسط نرخ بازده سالانه یک طرح تجاری است. در اقتصاد مهندسی محاسبه میزان بازگشت داخلی یکی از روش‌های استاندارد ارزیابی طرح‌های اقتصادی است. اطلاق پسوند داخلی از آن روست که در محاسبه آن اثر عوامل محیطی لحاظ نمی‌گردد. در این روش تلاش می‌شود تا جریان نقدینگی با نرخ بازگشت نامعلومی به نرخ کنونی تنزیل داده شود؛ به گونه‌ای که ارزش خالص فعلی آن برابر صفر گردد. به عبارت دیگر درآمدهای تنزيل شده در طول دوره بازگشت سرمایه با هزینه‌های تنزيل شده در همین دوره برابر قرار داده می‌شوند و بر این اساس نرخ بازگشت نامعلوم تعیین می‌شود. اگر این نرخ بازگشت از نرخ بهره (مثلاً بانکی در ایران 20%) بیشتر باشد، طرح سودآور و قابل اجرا بوده و اگر نرخ بازگشت محاسبه شده کمتر از نرخ بهره واقعی باشد، طرح زیانده و غیر قابل اجرا است.

نرخ بازده داخلی (IRR) معادل نرخ سودی است که سرمایه‌گذار می‌تواند با سرمایه‌گذاری در یک طرح تجاری (BP:business plan) به‌دست آورد. شاخص IRR پرکاربردترین شاخص مالی برای توجیه‌پذیری مالی و مقایسه چندین طرح تجاری است. محاسبه شاخص IRR در ارتباط نزدیک با NPV است، بدین صورت که شاخص NPV طرح معادل صفر قرار داده می‌شود تا نرخ تنزیلی IRR بدست آید.
NPV(i*) = 0 در نتیجه i* = IRR

۲۹. فروش هر کارمند

فرمول: (سالانه) فروش به ازای هر کارمند.

واحد: Money

جهت: Maximize

زمان: Per Year

۳۰. میانگین قیمت محصول

قیمت فروش متوسط اقلام فروخته شده در دوره اندازه گیری.

فرمول: مجموع گردش مالی در روز / تعداد کل محصولات فروخته شده در روز

واحد: Money

۳۱. مدت زمان برای حل خطای یک فاکتور

میانگین زمان چرخه (به‌عنوان مثال در روز) برای حل خطاهای فاکتور.

واحد: Time/Days

جهت: Minimize

۳۲. درصد فاکتورهای الکترونیکی

درصد فاکتورهای الکترونیکی

واحد: Percentage

جهت: Maximize

۳۳. شاخص حقوق و دستمزد به فروش خالص

مجموع حقوق و دستمزد (حقوق، دستمزد، پاداش و کمیسیون) از جمله تمام FTE قراردادی و تمام وقت تقسیم بر فروش خالص. این نسبت برای ارزیابی هزینه‌های حقوق و دستمزد نسبت به فروش استفاده می‌شود. این یک شاخص بهره وری و کنترل هزینه است.

فرمول: [کل هزینه‌های حقوق و دستمزد] تقسیم بر [فروش خالص]

واحد: Ratio

۳۴. سیکل زمانی برای پردازش حقوق و دستمزد

واحد: Time

جهت: Minimize

۳۵. روزهای حساب‌های پرداختنی

این شاخص نشان می‌دهد که چند روز طول می‌کشد تا حساب‌های قابل پرداخت را پرداخت کنند.

واحد: Time/Days

جهت: متوسط دوره پرداخت یک شرکت

۳۶. حساب‌های دریافتنی

دوره متوسط جمع آوری مطالبات شرکت

واحد: Time/Days

یک رقم پایین مشخص می‌کند که شرکت در دریافت مطالبات سریع عمل می‌کند.

۳۷. حساب‌های پرداختنی

مبلغی که به تأمین‌کنندگان برای کالا یا خدماتی که از آنها دریافت شده است و در طول یکسال باید پرداخت شود.

واحد: Money

هر پولی که یک شرکت به تأمین‌کنندگان کالا و خدمات باید پرداخت کند. حساب‌های پرداختنی بر روی ترازنامه شرکت به‌عنوان یک مسئولیت کوتاه مدت (فعلی) ثبت می‌شود.

۳۸. بدهی‌های جاری به‌عنوان درصدی از بدهی‌ها

واحد:Percentage

۳۹. %حساب‌های دریافتنی عقب افتاده به کل مطالبات

فرمول: [حساب دریافتنی عقب افتاده] درصد [کل حساب مطالبات]

واحد: Percentage

جهت:  Minimize

۴۰. % مطالبات گذشته به کل حساب‌های دریافتنی

واحد: Percentage

جهت: Minimize

۴۱. شاخص ارزش پولی متوسط فاکتورهای پرداخت نشده

ارزش پولی فاکتورهای پرداخت نشده (سنجش ارزش و حجم بدهی های شرکت)

واحد: Money

۴۲. درصد فاکتورهای سررسید شده

درصد فاکتورها سررسید شده؛ به‌عنوان مثال فاکتورهایی که قبل از تاریخ پرداخت خود پرداخت نشده‌اند.

واحد: Percentage

جهت: Minimize

۴۳. % دریافت مطالبات بیش از 120 روز

درصد مطالبات برجسته بیش از 120 روز.

واحد: Percentage

جهت: Minimize

عدد 120 در این شاخص ماهیت متغیر دارد. چراکه در شرکت‌هایی که خرید و فروش آنها بصورت اعتباری و غیرنقدی انجام می‌شود، دوره وصول مطالبات کوتاه مدت و دوره بازپرداخت بدهی طولانی مدت، از شاخص‌های اصلی افزایش کارایی عملکرد مالی است و قدرت مالی و نقدینگی شرکت را افزایش می‌دهد.
پس درصورتی‌که در محاسبه دوره بازپرداخت بدهی‌ها به میانگین 120 روز رسیدیم، درصد مطالباتی که دریافت آنها بیش از 120 روز به طول می‌انجامد می‌تواند شاخصی جهت سنجش عملکرد مالی شرکت در مدیریت دریافت‌ها و پرداخت‌ها باشد.

۴۴. میانگین ارزش پولی فاکتورهای سر رسیده

واحد: Money

جهت: Minimize

زمان:  Per Year

۴۵. شاخص نرخ جمع‌آوری خالص

از هر دلاری (مقدار پولی) که مجاز به دریافت هستید چند درصد از آن را دریافت کرده‌اید.

واحد:Percentage

جهت:  Maximize

۴۶. % صورت‌حساب‌های پرداختنی بدون سفارش خرید

درصد فاکتورهای پرداختی که با سفارش خرید منطبق نیستند.

فرمول: [فاکتورهای پرداختنی بدون سفارش خرید] نسبت به [مجموع فاکتورهای قابل پرداخت]

واحد:  Percentage

جهت: Maximize

۴۷. میانگین هزینه تلفن / ارتباطات هر کارمند

فرمول: میانگین هزینه تلفن / ارتباطات در هر کارمند.

زمان: Per Year

۴۸. میانگین هزینه سفر هر کارمند

فرمول: (کل هزینه‌های سفر) تقسیم بر (کل کارکنان)

واحد: Money

زمان:Per Year

۴۹. جمع دارایی‌ها

فرمول: کل دارایی‌های فعلی + دارایی‌های غیر مستقیم.

واحد: Money

جهت: Maximize

هر چیزی که برای شرکت ارزش دارد (یا منافع آتی دارد) و در تملک شرکت قرار دارد را دارایی‌های کل می‌گویند.

۵۰.  شاخص میانگین هزینه تجهیزات در هر کارمند

فرمول: [كل هزینه‌های تجهیزات] تقسیم بر [تعداد کل کارکنان]

واحد: Money

VIP & CIP

برای دسترسی به این محتوا و صدها نوشته VIP دیگر لطفا اشتراک ماهانه تهیه کنید و برای توسعه فردی خود سرمایه گذاری کنید.

اشتراک ویژه خود را فعال کنید

ورود / ثبت نام