چرا مسئولیت پذیری در زندگی شما اهمیت دارد؟

مسئولیت پذیری یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید هم در زندگی و هم در مسائل کاری نمود پیدا کند. راه‌‌های مختلفی وجود دارند که با کمک آن‌ها می‌توانید حس مسئولیت را در خودتان افزایش دهید. به عنوان مثال می‌توانید برای انجام ندادن یک کاری، تنبیهی را برای خود در نظر بگیرید. همچنین اگر مدیریت پروژه را برعهده گرفته‌اید، باید با استفاده از مدیریت استراتژی کارها را به گونه‌ای پیش ببرید که هر یک از کارکنان به وظایف خود عمل کرده و آن‌ها را به درستی به ثبت برسانند. در ادامه به صورت کامل‌تر به بررسی این مطلب خواهیم پرداخت؛ پس همراه ما باشید.

مسئولیت پذیری در کار چیست؟

اگر بخواهیم به صورت ساده با شما حرف بزنیم باید اینطور بگوییم که مسئولیت پذیری و وجدان دو مقوله بوده که ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. در واقع مسئولیت شکلی از وجدان به حساب می‌آید. افرادی که در انجام کارهای خود وجدان داشته باشند، به عبارتی می‌گوییم که آن‌ها وظیفه‌شناس هستند. ممکن است موقعیت‌های مختلفی در زندگی و کار شما وجود داشته باشند که در آن‌ها گیر افتاده باشید؛ از جمله:

• شما یک کار اداری مهم دارید و چندین ساعت است که در بخش معطل شده‌اید. ناگهان مشاهده می‌کنید متصدی به جای اینکه کار شما را راه بیندازد و یا توجهی را نسبت به شما داشته باشد، در حال نوشیدن چای و یا صحبت پشت تلفن است.
• فرض کنید دعوت‌شده به یک قرار کاری هستید. فردی که مسئول برقراری مصاحبه با شما است بعد از چندین بار دعوت در مکان مشخص‌شده حضور پیدا نمی‌کند.
• شما یک کار فوری دارید و به همین دلیل مرخصی گرفته‌اید. به اداره رفته‌اید اما متصدی به جای اینکه کار شما را راه بیندازد در حال خواندن نماز در ساعت اداری است.

اهمیت مسئولیت پذیری در زندگی

فواید مسئولیت پذیری در کار

شاید نام‌های دیگری را نیز از مسئولیت پذیری شنیده‌ باشید. وجدان کاری یا وظیفه‌شناسی هر چیزی باشد، این قابلیت را دارد تا مزایای زیادی را برای شما به همراه داشته باشد. محققان چیزهای مختلفی را بر اساس تحقیقاتی که انجام داده‌اند دریافته‌اند. به عنوان مثال از بهترین راهکارهایی که با کمک آن می‌توان دست به سنجش میزان عملکرد کاری یک فرد زد، میزان وجدان کاری بوده که به خود اختصاص داده است. همچنین وظیفه‌شناسی می‌تواند به مرور زمان درآمد را نیز به صورت قابل‌توجهی افزایش دهد. این امر منجر به افزایش رضایت کاری خواهد شد.

در صورتی که از مسئولیت پذیری در بلند مدت بهره‌مند باشید، هم نام خودتان را ورد زبان‌ها خواهید کرد و همچنین به شهرت زیادی نیز دست پیدا می‌کنید. بدون شک زمان می‌تواند همه چیز را برای شما ثابت کند. به مرور زمان مدیران می‌توانند متوجه شوند که کدام یک از کارکنان وجدان کاری دارند و کدام یک بدون مسئولیت به کارهای خود ادامه می‌دهند. به جای اینکه سعی کنید خودتان را به دیگران اثبات کنید، پیشنهاد می‌دهیم که تنها تمرکز خودتان را بر روی کارهایتان بگذارید. زمانی که وجدان کاری داشته باشید، در آن صورت از شما با عناوین مختلفی یاد می‌شود. از جمله این عناوین می‌توانیم به گزینه‌هایی همچون قابل‌اعتماد، سخت کوش و سازمان‌یافته اشاره داشته باشیم.

فواید مهم دیگری نیز در رابطه با مسئولیت پذیری وجود دارند. به عنوان مثال اعتماد بیشتری به شما خواهد شد؛ به گونه‌ای که حتی ممکن است مسئولیت‌های دورکاری نیز به شما سپرده شده و حتی پروژه‌های مهم نیز به شما ارجاع داده شوند. همچنین اگر نقش شما یک مدیر وظیفه‌شناس باشد، در آن صورت کارکنان نیز با تعهد بیشتری کارهایشان را به انجام خواهند رساند. اگر بخواهیم مهم‌ترین فایده مسئولیت‌پذیری را برای شما نام ببریم، بهبود پیدا کردن سلامتی است. مطالعات زیادی در رابطه با این موضوع انجام شده‌اند. افرادی که وظیفه‌شناسی را یاد گرفته‌اند، به تغذیه سالم و همچنین ورزش نیز توجه زیادی را دارند. این افراد تمایل دارند زندگی طولانی‌تر را ادامه دهند و از کارهای خطرناک اجتناب می‌کنند.

ویژگی‌های افراد وظیفه‌شناس و مسئولیت‌پذیر در کار

نباید در افراد مسئولیت‌پذیر دنبال ویژگی‌های خاص و یا متمایزکننده باشید. این افراد نیز مانند شما بوده ولی آن‌ها به کارشان توجه زیادی دارند و سعی می‌کنند با بهترین وجه کارهایشان را به انجام برسانند. اگر بخواهیم به صورت کلی به بررسی ویژگی‌های این افراد بپردازیم، باید به گزینه‌های زیر اشاره داشته باشیم:

این افراد صلاحیت داشته و شایسته هستند

در ابتدا اجازه دهید به تعریف صلاحیت و شایستگی بپردازیم. این دو صفت بیان می‌کنند که فرد به چه میزانی از توانایی‌های خود اطمینان دارد. آن دسته از افرادی که دارای مسئولیت پذیری هستند، این موضوع را می‌دانند که ممکن است با مشکلات نامتعارفی در زندگی خود مواجه شوند. این آگاهی باعث می‌شود تا راهکارهایی که آن‌ها برای حل مسئله از خود به اشتراک می‌گذارند، دارای کیفیت بالایی باشند. این دسته از افراد می‌دانند که آن‌ها صلاحیت و شایستگی دریافت شغل مورد نظر خود را دارند. در واقع گاهی اوقات می‌توانیم شایستگی را همگام با عزت نفس بدانیم. افرادی که شایسته هستند، در واقع عزت نفس بالایی نیز دارند.

از نظم و انضباط برخورد هستند

دومین ویژگی افراد مسئولیت پذیر در کار برخورداری از نظم و انضباط است. این دسته از افراد می‌دانند که هر چیزی را باید کجا بگذارند و توجه کافی را به اطراف و تجهیزات خود دارند. این افراد همواره در نگهداری از وسایل خود کوشا هستند و به خوبی آن‌ها را تمیز می‌کنند. لازم به ذکر است گاهی اوقات عکس این موضوع نیز صدق می‌کند. یعنی یک فرد از مسئولیت و وظیفه‌شناسی بالایی برخوردار است ولی شلختگی بسیاری دارد.

افراد مسئولیت پذیر، وظیفه شناس نیز هستند

افرادی که دارای مسئولیت پذیری و وظیفه‌شناسی هستند، در اکثر مواقع به اصول و مقررات پایبند هستند. این دسته از افراد همواره وظایف خود را در اولویت قرار می‌دهند. میزان پایبند بودن به وظایف، قابل‌اتکا بودن فرد را به نمایش می‌گذارد. فردی که مسئولیت‌پذیر است به هیچ عنوان از وظایف خود شانه خالی نمی‌کند. هر چقدر هم کارها برایش طاقت‌فرسا باشند، با این وجود آن‌ها را با نهایت توان خود انجام می‌دهد. حتی ممکن است انجام ندادن کارها مشکلی را به وجود نیاورد ولی از آنجایی که در برابر آن‌ها مسئولیت دارد، تلاش می‌کند تمام و کمال آن‌ها را به انجام برساند.

برای موفق شدن سازمان از تلاشی غافل نمی‌شود

فردی که مسئولیت پذیری در کار را سر لوحه قرار می‌دهد، همواره برای اینکه سازمان را به موفقیت برساند، در حال تلاش است. در واقع موفقیت سازمان‌ها برای افراد مسئولیت‌پذیر تبدیل به یک شاخصه بزرگ شده است. این افراد به هیچ عنوان روزمرگی را تجربه نخواهند کرد و کارهایشان همگام با برنامه و هدف هستند. برای اینکه هدف معنای بزرگی را پیدا کند، نیاز به سختی و تلاش زیاد دارد. فرد مسئولیت‌پذیر دوست دارد به جایگاه‌های بالایی در سازمان برسد ولی برای این هدف خود تلاش می‌کند و از هیچ اهتمامی دریغ نمی‌کند. شایان ذکر است این افراد تنها زمانی خود را در جایگاه‌های بالا لایق می‌بینند که به وظایف خود پایبند باشند.

افرادی که مسئولیت پذیری دارند، از دیسیپلین شخصی برخوردار هستند

همانطور که متوجه شدید در بالا درباره نظم و انضباط نکاتی را ارائه دادیم. این نکات برای نظم بیرونی و سازمان‌ها بودند. افرادی که از مسئولیت پذیری برخوردار هستند، در آن صورت از یک نظم درونی تحت عنوان دیسیپلین نیز بهره‌مند خواهند بود. در واقع می‌توانیم اینطور بیان کنیم همین دیسیپلین باعث ایجاد تفاوت با افراد وظیفه‌نشناس شده است. گاهی اوقات ما مجبور هستیم که نظم بیرونی را رعایت کنیم ولی نظم درونی چیزی است که تنها به خود فرد بستگی دارد و تا خود نخواهد چیزی درست نخواهد شد. به عنوان مثال می‌دانیم که اگر دیر برسیم، قطعا جریمه خواهیم شد؛ پس نهایت تلاش خود را برای حضور سروقت به کار می‌گیریم. اما سیگار کشیدن چیزی است که سازمان ما را از آن منع نکرده است. اگر خودمان سیگار نکشیم در آن صورت می‌توانیم بگوییم که دارای دیسیپلین هستیم.

اگر بخواهیم به یک تعریف کلی درباره دیسیپلین بپردازیم، می‌توانیم اینطوری بیان کنیم دیسیپلین نوعی احترام و وفاداری نسبت به قوانینی است که خودمان آن‌ها را وضع کرده‌ایم. آن دسته از افرادی که دارای دیسیپلین باشند، در آن صورت در انجام هیچ کدام از مسئولیت‌های خود اهمال کاری نخواهد کرد. از بزرگترین آفت‌هایی که افراد با عدم مسئولیت‌پذیری دارند، اهمال‌کاری‌ است.

سنجیده و با فکر عمل می‌کنند

از دیگری ویژگی‌هایی که در افرادی با مسئولیت پذیری بالا می‌توانید مشاهده کنید، عمل کردن به صورت سنجیده و با فکر است. این افراد بر روی خود تسلط کامل دارند و به هیچ عنوان شاهد شتاب‌زدگی یا حتی تصمیم‌گیری احساسی در آن‌ها نخواهید بود. در واقع این افراد قبل از اینکه تصمیم خود را بگیرند، تمامی جوانب موجود را مورد بررسی قرار می‌دهند. این افراد بعد از اینکه تمامی جوانب را سنجیدند، عوض کردن تصمیم آن‌ها اصلا کار ساده‌ای نخواهد بود؛ چرا که این افراد به راحتی تصمیم نگرفته‌اند که بخواهند به همین آسانی نیز آن را رها کنند.

حالا همین مورد را با افرادی مقایسه کنید که اصلا مسئولیت‌پذیر نیستند. به عنوان مثال این افراد یک شب تصمیم می‌گیرند که کسب‌وکاری با موضوع ارائه خدمات راه بیندازند و وقتی صبح شد تصمیمشان را به فعالیت در بازاریابی شبکه‌ای تغییر می‌دهند. در واقع این افراد در کارهای خود ثبات نداشته و نمی‌توانند یک تصمیم درست را اتخاذ کنند.

مسئولیت پذیری باعث عزت نفس بالا خواهد شد

مسئولیت پذیری از جمله پارامترهایی به حساب می‌آید که شاهد ارتباط تنگاتنگ آن با عزت نفس بالا خواهید بود. افرادی که مسئولیت‌پذیر هستند، از وظایف خود به عنوان یک فرصت ارزشمند یاد می‌کنند تا با کمک آن زندگی بهتری را مدیریت کنند و رشد داشته باشند. این حس نشان‌دهنده این موضوع بوده که آن‌ها می‌خواهند بعد فردی خود را توسعه دهند و به عزت نفس بالا توجه دارند.

اهمیت مسئولیت پذیری در کار

چطور در کار مسئولیت‌پذیر شویم؟

مسئولیت پذیری علاوه بر اینکه می‌تواند باعث رضایت شخصی شود، بلکه با خود رضایت افرادی همچون مدیران، کارفرمایان و رهبران سازمان را نیز به همراه دارد. آن دسته از افرادی که مسئولیت‌پذیر نیستند اگر رئیسشان از آن‌ها انتقاد کند، در آن صورت بسیار آشفته شده و در واقع می‌گویند تمامی این انتقادات غیرمنصفانه هستند. اگر قصد دارید تا به یک فرد وظیفه‌شناس و مسئولیت‌شناس تبدیل شوید، نیاز است تا خودتان را از آن منطقه راحتی که وجود دارد، خارج کنید.

فرقی ندارد مسئولیت‌های شما کوچک هستند یا بزرگ؛ در هر صورت باید وقت کافی برای انجام دادن آن‌ها کنار بگذارید. مسئولیت‌پذیری یکی از بهترین راه‌هایی هست که با کمک آن می‌توانید به دو رشد شخصی و حرفه‌ای دست پیدا کنید. شاید گاهی اوقات داشتن وجدان سخت باشد اما در نهایت می‌تواند موفقیت شما را رقم بزند. در واقع وجدان به پیشرفت سازمان کمک بزرگی را خواهد کرد. گاهی اوقات نیاز است تا خودتان را به یک چالش واقعی و همیشگی دعوت کنید. برای این امر راه‌های متفاوت و گوناگونی پیش روی شما قرار گرفته شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توانیم به گزینه‌های زیر اشاره داشته باشیم:

سنجش میزان مسئولیت پذیری و وظیفه شناسی در کار

قبل از هر چیزی از خودتان بپرسید که میزان مسئولیت پذیری و وظیفه شناسی شما چقدر است؟ آیا در هنگام سر زدن به شبکه‌های اجتماعی تمامی کارهای خود را تمام کرده‌اید؟ آیا برای هر روز خود یک برنامه جداگانه دارید یا بدون برنامه رو به جلو می‌روید؟ آیا زوایای هر کدام از کارهایتان را می‌سنجید؟ آیا از شاخص ارزیابی عملکرد بهره می‌برید؟ آیا به مشاوره مدیریت و مشاوره منابع انسانی توجه دارید؟ آیا در کارهایتان از مشاور سیستم ها فرآیندها بهره می‌برید؟ آیا در سازمان اهداف شما بر اساس مدیریت منابع انسانی هستند؟

حالا در این لحظه تمرکز کنید و به سوالات پاسخ دهید. هر لحظه‌ای که کارها را انجام می‌دهید، حال شما چگونه است؟ آیا می‌توانید ذهنتان را از هر موضوعی خالی کرده و تنها به فکر تمرکز بر روی کارهایتان باشید؟ شما باید وجدان کاری خودتان را بسنجید و سپس بر اساس آن‌ها وظایف خودتان را به انجام برسانید. برای این کار یک سری از سوالات را برایتان آماده کرده‌ایم که در وهله اول صداقت نباید فراموش شود. این سوالات شامل گزینه‌های زیر می‌شوند:

• وقتی سرکار هستید آیا تمام تمرکز شما بر روی کارتان است یا بخشی از وقت خود را به کار با تلفن اختصاص می‌دهید؟
• زمانی که قصد گرفتن مرخصی دارید، آیا وظایفتان را به فرد دیگری محول می‌کنید و یا آن‌ها را همانطور رها می‌کنید؟
• زمانی که مسئولیت انجام دادن یک کاری را بر عهده گرفتید، آیا آن را تا انتها به انجام می‌رسانید؟
• مسیری که سازمان طی می‌کند، برایتان اهمیت دارد؟
• در صورت انجام نشدن کارها مضطرب و ناراحت می‌شوید؟
• آیا تنها از ترس مدیران کارهایتان را انجام می‌دهید و یا در کل فرد مسئولیت‌پذیری هستید؟

کارهایی که بسیار مهم هستند را انجام دهید و آن‌ها را اولویت‌بندی کنید

در مسئولیت پذیری بهتر است دست به اولویت‌بندی کارها بزنید. اگر لیست کارهایتان بسیار طولانی است، می‌توانید از انجام دادن چند مورد از آن‌ها که به نسبت اهمیت کمتری دارند، اجتناب کنید. می‌توانید تنها بر روی یک چالش تمرکز خود را بگذارید و مهم‌ترین کارها را در صدر لیست خود قرار دهید. با این کار نه تنها کیفیت کارهایتان افزایش پیدا خواهد کرد، بلکه زمان بیشتری را نیز برای استراحت خواهید داشت. بعد از تمام این‌ها می‌توانید دست به انجام کارهای بزنید که اولویت کمتری دارند.

آفت بزرگ مسئولیت پذیری موبایل است

یکی از مهم‌ترین آفت‌هایی که باعث می‌شود مسئولیت پذیری و وجدان کاری کاهش پیدا کند، موبایل یا تلفن همراه است. شاید تا به حال خود شما نیز با این معضل روبه‌رو شده‌اید که به یک اداره رفته‌اید و تمامی کارکنان به جای رسیدگی به کارها، در حال بازی با موبایل هستند. بخواهید باور کنید یا نه، کنار گذاشتن موبایل هیچ اتفاق بدی را باعث نمی‌شود. تنها باعث صرفه‌جویی در زمان خواهد شد و کیفیت کارهایتان نیز افزایش پیدا خواهد کرد. زمانی که در حال استراحت هستید، می‌توانید کمی از زمانتان را به استفاده از موبایل اختصاص دهید. این کار اخلاقی بوده و می‌تواند شما را فردی وظیفه‌شناس جلوه دهد.

داشتن نظم و انضباط مسئولیت‌پذیری بیشتری را باعث خواهد شد

اگر به اندازه کافی نظم و سامان‌دهی داشته باشید، مسئولیت پذیری و وظیفه‌شناسی در وجود شما افزایش پیدا خواهد کرد. مهم‌ترین ستون تشکیل‌دهنده وظیفه‌شناسی نیز نظم است. این مسئله در زمان حجم‌های کاری بیشتر نمود واضح‌تری پیدا می‌کند. می‌توانیم از بی‌نظمی به عنوان یک طعمه یاد کنیم که تنها هدف آن به تعویض انداختن کارهایتان است. اگر در زمینه‌های همچون مدیریت مالی، مدیریت تولید، مدیریت فروش، مدیریت بازاریابی یا مشاوره فروش و بازاریابی مشغول به کار هستید، در هر صورت باید نظم را سرمشق تمام کارهایتان قرار دهید. مدیران به همراه کارکنان خود می‌توانند در دوره های آموزش سازمانی شرکت داشته باشند.

اینکه فرد بتواند یک سری وظایف را متقبل و در راستای آن با یک سری عواقب آن رو به رو شود در واقع همان مسئولیت‌ پذیری است.

همه ما در مورد مسئولیت و مسئولیت‌پذیری چیزهایی شنیده‌ایم. بعضی افراد مسئولیت‌پذیرند و بعضی دیگر بی مسئولیت‌اند. اما تا به حال فکر کرده‌اید که مسئولیت‌پذیر بودن به چه معناست؟ بعضی افراد حتی نمی‌دانند و بی‌مسئولیت بودن یعنی چه.

مسئولیت یعنی چه؟

مسئولیت‌پذیری یک خصوصیت فردی است که در کل به معنای پاسخ و عکس العمل فرد نسبت به موضوعی یا پشامدی است. اینکه فرد بتواند یک سری وظایف را متقبل و در راستای آن با یک سری عواقب آن رو به رو شود در واقع همان مسئولیت‌پذیری است.

مشخصاً افراد با این خصیصه به دنیا نمی‌آیند و به ناگهان و به صورت جادو در آنها ظاهر نمی‌شود. مسئولیت‌‌پذیری چیزی است که افراد باید در خود پرورش دهند تا جزئی از شخصیتشان شود. نبود چنین خصیصه‌ای چندان مثبت تلقی نمی‌شود. زمانی که فرد مسئولیت‌پذیری باشید، احترام افراد را نسبت به خود جلب خواهید کرد.

اهمیت مسئولیت‌ پذیری

عدم مسئولیت افراد نه تنها آزاد دهنده است، بلکه در بعضی موارد می‌تواند خطرناک هم باشد. بسیاری از شغل‌ها مسئولیت‌ پذیری افراد را می‌طلبد و نبود آن می‌تواند به تراژدی بزرگی ختم شود. به عنوان مثال، دانش آموزی که تکالیف خود را انجام نمی‌دهد درواقع بی‌‌مسئولیت است، اما این بی‌مسئولیتی خطری برای او و دیگران ندارد. اما تصور کنید یک کارمند نیروگاه هسته‌ای توجه کافی به خرج ندهد و دکمه‌ای را اشتباهی فشار دهد. ممکن است همین بی‌مسئولیتی فاجعه‌بار باشد.

بودن یا نبودن مسئولیت

بعضی افراد می‌گویند که مسئولیت‌ پذیری در خون آنها نیست. آنها می‌گویند که تلاش بسیاری کرده‌اند که فردی مسئولیت‌پذیر باشند، اما موفق نبوده‌اند. می‌توان گفت در بعضی افراد این خصیصه در ذات آنها وجود دارد به همین دلیل راحتر می‌توانند مسئولیت‌پذیر باشند. از طرفی برای دیگرانی که این خصیصه در ذاتشان نیست، مسئولیت‌پذیری کمی سخت می‌شود.

به نظر می‌آید افراد مسئولیت‌پذیر ظاهری جدی دارند و از زندگی خود چتدان لذت نمی‌برند و حتی گاهی افرادی افسرده هستند. ممکن است این قضیه درست باشد، اما لزوماً این طور نیست. شما می‌توانید هم فرد سرزنده و شادی باشید و هم انسان مسئولیت‌پذیری باشید. این دو هیچ منافاتی باهم ندارند. پس مسئولیت‌پذیر باشید!

منبع: bigessaywriter