انواع مشاوران کسب و کار و اهمیت آن‌ها در دنیای تجارت

تعریف مشاوره و نقش مشاوران در دنیای تجارت را می‌توان از زوایای مختلفی بررسی کرد. به ویژه با توجه به تعدد و تنوع انواع مشاوران در عصر حاضر. مشاوران در شرکت‌های بزرگ و کوچک فعالیت می‌کنند، برخی در حوزه‌ای خاص تخصص دارند و برخی دیگر به صورت عمومی در چندین زمینه تبحر دارند.

در این مقاله، قصد داریم به طور ویژه درباره‌ی انواع مشاوران متخصص صحبت کنیم؛ متخصصینی که امروزه بیش از هر زمان دیگری مورد تقاضا هستند. با مطالعه‌ی ادامه‌ی این مطلب متوجه خواهید شد که مشاوران متخصص چه وظایفی بر عهده دارند و چه حوزه‌هایی از فعالیت آنها محبوبیت بیشتری دارد.

مشاوران و صنعت مشاوره

صنعت مشاوره با سرعتی فزاینده‌ای در حال گسترش است. به خصوص با توجه به نیاز روزافزون کسب‌وکارها به راهنمایی متخصصان در حوزه‌هایی مانند مدیریت، فناوری، بازاریابی و غیره. به عنوان یک مشاور، می‌توانید از دانش و تخصص خود در بخش‌های مختلف برای ارائه راهنمایی به شرکت‌هایی که نیاز به کمک دارند، استفاده کنید.

شرکت‌ها به جای استخدام نیروی کار تمام‌وقت، می‌توانند برای پروژه‌ی کوتاه‌مدت یا دستیابی به اهداف بلندمدت خود از مشاوران کمک بگیرند. علاوه بر این، صنعت مشاوره برای مشاوران مستقل انعطاف‌پذیری بیشتری فراهم می‌کند و به آن‌ها امکان می‌دهد مسیر شغلی خود را انتخاب کنند. وجود انواع مختلف مشاوران در سطح جهان، نویدبخش رونق هر چه بیشتر این صنعت است.

ده نوع برتر از مشاوران که بیشترین تقاضا را دارند

در حال حاضر، خدمات مشاوره‌ی متنوعی با تقاضای بالایی مواجه هستند. اگر به تازگی کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کرده‌اید یا به دنبال گسترش فعالیت خود به صنایع جدید هستید، اولین قدم این است که مشخص کنید چه نوع تجربه‌ی مشاوره‌ای برای مشتریان بالقوه‌ی شما جذاب خواهد بود. با در نظر گرفتن این نکته، به بررسی ده نوع برتر از مشاوران که هم‌اکنون در سراسر جهان بیشترین تقاضا را دارند، می‌پردازیم.

۱. مشاوران استراتژی

یک مشاور استراتژی چشم‌انداز بلندمدت یک شرکت را بررسی می‌کند تا تعیین کند که آیا مسیر بهتری برای شرکت در کوتاه‌مدت و بلندمدت وجود دارد یا خیر. این مشاوران با مدیران ارشد شرکت همکاری می‌کنند و نحوه تخصیص منابع و همچنین چگونگی تطابق با بازارهای جدید را ارزیابی می‌کنند.

برای مدت نسبتاً طولانی، استراتژی شاید مهم‌ترین توانایی در حوزه‌ی مشاوره بود. با این حال، سهم نسبی آن در کل بازار مشاوره کاهش یافته است، در حالی که پروژه‌های اجرا و بهبود در حال رونق گرفتن هستند. در حال حاضر، این دسته حدود ۱۰ درصد از بازار جهانی را تشکیل می‌دهد.

۲. مشاوران مدیریت ریسک مالی

مشاوران ریسک از دانش خود در زمینه‌ی کسب‌وکار، امور مالی و ریاضی برای کمک به شرکت‌هایی که به دنبال کاهش یا حذف ریسک در حین انجام فرآیندهای عملیاتی، مالی و فناورانه‌ی کسب‌وکار خود هستند، استفاده می‌کنند. آن‌ها به مشتریان در شناسایی، درک و مدیریت ریسک‌های مرتبط با عملیات روزانه کمک می‌کنند.

مشاوران مدیریت ریسک مالی به گروه مشاوره‌ی مالی و ریسک تعلق دارند که تقریباً ۲۰ درصد از بخش مشاوره‌ی مدیریت را تشکیل می‌دهد. با توجه به همپوشانی فعالیت آنها با شرکت‌های حقوقی، تعیین دقیق جمعیت این نوع از مشاوران کسب و کار معمولاً چالش‌برانگیز است.

۳. مشاوران فناوری اطلاعات (IT) یا فناوری

همان‌طور که از نامشان پیداست، مشاوران فناوری اطلاعات (IT) یا فناوری به مشتریان در تغییر و تحول شیوه‌ی استفاده‌شان از فناوری کمک می‌کنند. در گذشته، این تحولات عمدتاً بر بهبود فرآیندهای کسب‌وکار، کاهش هزینه‌ها و به حداکثر رساندن استفاده از فرصت‌های فناورانه متمرکز بوده‌اند.

امروزه، مشاوران فناوری فراتر از این عمل می‌کنند و حوزه‌ی فعالیت‌شان استراتژی دیجیتال و ابتکارات تغییر فناوری را نیز در بر می‌گیرد. با توجه به سرعت بالای تغییرات حوزه‌ی فناوری، اهمیت این رشته تضمین‌کننده‌ی رشد آتی مشاوران فناوری در سراسر جهان است. علاوه بر این، این دسته‌ی خاص می‌تواند تا یک‌سوم از بازار جهانی مشاوره را به خود اختصاص دهد.

۴. مشاوران فروش و بازاریابی

مشاوران فروش و بازاریابی به کسب‌وکارها در توسعه و اجرای استراتژی‌های فروش و بازاریابی کمک می‌کنند. این استراتژی‌ها شامل روش‌هایی برای افزایش آگاهی از محصول یا خدمات در میان مشتریان بالقوه و ترغیب آن‌ها به خرید است.

علاوه بر این، مشاوران فروش و بازاریابی می‌توانند برای یک سازمان بازاریابی کار کنند یا شرکت خودشان را تأسیس نمایند. آن‌ها می‌توانند به کل بخش‌های بازاریابی کمک کنند یا با کسب‌وکارهای کوچک که هیچ تجربه‌ای در زمینه‌ی بازاریابی ندارند، مشاوره داشته باشند. همچنین می‌توانند در حوزه‌ی بازاریابی B2B یا B2C که از روش‌های متفاوتی استفاده می‌کنند، تخصص پیدا کنند.

بنابراین، مشاوران فروش و بازاریابی به کسب‌وکارها در دستیابی به اهدافشان و حفظ رشد بلندمدت کمک می‌کنند. در نتیجه، این تخصص در صنعت مشاوره بسیار مورد تقاضا است؛ چرا که تأثیر آن بر سود و زیان معمولاً مستقیم و قابل اندازه‌گیری است. این دسته نیز بیش از ۱۰ درصد از بازار مشاوره‌ی مدیریت را تشکیل می‌دهد.

۵. مشاوران اقتصادی و سیاست‌های دولتی

مشاوران اقتصادی به انجام تحقیقات، اجرای نظرسنجی‌های بازار، تحلیل سیاست‌ها و ارائه شواهد تخصصی کمک می‌کنند. به طور کلی، آن‌ها تلاش می‌کنند تا پیچیدگی‌های مسائل اقتصادی را ساده‌سازی کنند. علاوه بر این، مشاوران اقتصادی سلامت مالی کسب‌وکارها را بررسی کرده و برای بهبود و تعدیل برنامه‌های موجود، توصیه‌هایی ارائه می‌دهند.

آن‌ها همچنین به کسب‌وکارها درباره‌ی نحوه‌ی تدوین یا تغییر سیاست‌های اقتصادی‌شان در واکنش به نوسانات و روندهای بازار مشاوره می‌دهند. مشاوره‌ی اقتصادی و سیاست‌های دولتی فراتر از کسب‌وکار، با تخصص خود می‌تواند در زمینه‌های مختلفی از جمله جرم، آموزش، حقوق، سیاست، دین و جنگ نیز یاری‌رسان باشد.

در حال حاضر، حوزه‌ی نسبتاً جدید و رو به رشدی از مشاوره‌ی اقتصادی وجود دارد و مشاوران این حوزه به عنوان مشاوران اقتصادی و استراتژی شناخته می‌شوند. آن‌ها زیرمجموعه‌ای از حوزه‌ی مشاوره‌ی استراتژی به شمار می‌روند.

۶. مشاوران منابع انسانی

مشاور منابع انسانی، که گاهی اوقات مشاور سرمایه انسانی نیز نامیده می‌شود، در زمینه‌ی سیاست‌های منابع انسانی به مشتریان مشاوره می‌دهد. نمونه‌هایی از سیاست‌های منابع انسانی که آن‌ها می‌توانند در اجرایشان مؤثر باشند شامل آموزش کارکنان، مدیریت مزایا، تعیین اهداف و انتقال آن‌ها به کارکنان پایین‌رتبه و فرآیندهای مستندسازی برای کارکنان جدید می‌شود. همچنین، آن‌ها اطمینان حاصل می‌کنند که رویه‌های انطباق با قوانین مربوط به اطلاعات پرسنلی برای مشتریان به‌روز است و علاوه بر آن، جریان کاری برای سرپرستان خط مقدم را بهینه‌سازی می‌کنند.

با توجه به موانع ورود پایین به این حوزه و راه‌اندازی کسب‌وکارهای مستقل توسط بسیاری از مشاوران، این بازار به‌شدت پراکنده است. با وجود تعداد زیاد بازیگران، تمرکز سهم بازار در این حوزه اندک است. چهار شرکت برتر امریکا، بیش از ۲۰ درصد از درآمد این صنعت را به خود اختصاص می‌دهند. علاوه بر این، این دسته حدود ۱۰ درصد از کل بازار مشاوره را تشکیل می‌دهد.

۷. مشاوران انطباق با قوانین و مقررات

متخصصان انطباق با قوانین و مقررات به شرکت‌ها در زمینه‌ی رعایت قوانین دولتی کمک می‌کنند. آن‌ها معمولاً به مدیران ارشد مشاوره می‌دهند و در توسعه‌ی فرآیندها و برنامه‌هایی یاری‌رسان هستند که تضمین می‌کند کل شرکت با قوانین و استانداردهای قابل اجرا مطابقت دارد.

این افراد علاوه بر آگاهی بیشتر از مقررات و مدیریت سازمان، از مهارت‌ها و دانش خاص در صنعتی که به آن خدمت‌رسانی می‌کنند، برخوردارند. برای مثال، می‌توان به تغییرات نسبتاً جدید در قوانین و مقررات حوزه‌ی سلامت در آمریکا اشاره کرد که زمینه‌ساز شکل‌گیری یک کسب‌وکار کاملاً جدید در حوزه‌ی مشاوره‌ی انطباق با این قوانین شده است.

و اینجاست که مشاوران انطباق با قوانین و مقررات وارد عمل می‌شوند.

۸. مشاوران مدیریت فرآیندهای کسب‌وکار

مشاوران مدیریت فرآیندهای کسب‌وکار بر کمک به شرکت‌ها در تجزیه و تحلیل، ساده‌سازی و تغییر فرآیندهای تجاری آن‌ها تمرکز می‌کنند. اهداف اصلی آن‌ها کمک به مشتریان در کاهش هزینه‌ها، افزایش درآمد و بهبود تجربه‌ی کارکنان و مشتریان است.

مشاوران فرآیندهای کسب‌ و کار ممکن است بسته به ماهیت کسب‌وکار و رویه‌های مورد استفاده، نحوه‌ی عملکرد یک شرکت را به‌طور دقیق تنظیم یا کاملاً بازسازی کنند. علاوه بر این، مشاوران مدیریت فرآیندهای کسب‌وکار زیرمجموعه‌ای از خانواده‌ی مشاوره‌ی عملیات به شمار می‌روند.

۹. مشاوران تدارکات

امروزه، ایجاد یک برنامه‌ی تأمین استراتژیک، پیچیده و چندوجهی است. به همین دلیل است که مشاوران تدارکات وارد عمل می‌شوند و شاید بتوان گفت به نوعی به کمک شرکت‌ها می‌آیند.

مشاوران تدارکات به کسب‌ و کارها در ارزیابی هزینه‌های فعلی، تجزیه و تحلیل مزایا و معایب تأمین‌کنندگان بالقوه، انجام تجزیه و تحلیل رقابتی تأمین‌کنندگان، مذاکره‌ی قراردادها با تأمین‌کنندگان و اجرای یک زنجیره‌ی تأمین استراتژیک کمک می‌کنند. بنابراین، آن‌ها کارهای بسیار بیشتری انجام می‌دهند که تصور آن را نمی‌کنید.

دسته‌ی مشاوران تدارکات همچنین شامل مدیریت دسته‌بندی، استراتژی تأمین، فرآیندهای تأمین و غیره می‌شود. علاوه بر این، این مشاوران در واقع زیرمجموعه‌ی یک دسته‌ی بزرگ‌تر به نام عملیات قرار می‌گیرند.