مدل مرجع برای مدیریت عملکرد در محیط های پرورش سازمان مجازی سرویس گرا

مفهوم محیط پرورش مجازی (VBE) توسط پروژه ECOLEAD به عنوان «انجمنی از سازمان ها و موسسات حمایتی مرتبط با آنها، با پایبندی به یک توافق نامه همکاری پایه بلندمدت، و اتخاذ اصول و زیرساخت های عملیاتی مشترک، با هدف اصلی پیشنهاد شده و افزایش آمادگی آنها برای همکاری در سازمان های مجازی بالقوه (VO).» اهداف اصلی VBE ایجاد اعتماد در سازمان برای همکاری در VO ها، کاهش هزینه و زمان برای جستجو و یافتن شرکای مناسب VOs، کمک در ایجاد VO، پیکربندی مجدد، دستیابی به توافق است. در ECOLEAD سازمان مجازی به این صورت تعریف می شود: “یک ساختار عملیاتی متشکل از نهادهای مختلف سازمانی و ایجاد شده برای یک هدف تجاری خاص، برای رسیدگی به یک فرصت تجاری خاص”.

در میان جنبه های مختلف مدیریت VBE و مدیریت VO (VOM) که توسط پروژه ECOLEAD شناسایی شده است، مفهوم اندازه گیری عملکرد VO (PM) به عنوان یک رویکرد سیستماتیک برای برنامه ریزی و جمع آوری و نظارت بر داده ها برای شاخص های عملکرد تعریف شده است. اندازه گیری عملکرد بر فرآیند جمع آوری داده ها متمرکز است. ورودی ها شاخص های عملکرد (PI) از جمله اهداف تعریف شده است. برای این شاخص‌ها باید روش‌ها و ابزارهای اندازه‌گیری مناسبی ایجاد و برنامه‌ریزی شود. سپس داده های جمع آوری شده در شاخص ها آماده می شوند. در نتیجه اندازه‌گیری عملکرد گزارش‌هایی تولید می‌کند که می‌تواند برای تحلیل‌ها و تفسیرهای بیشتر برای ارزیابی عملکرد و استخراج معیارهایی برای بهبود استفاده شود.».

اندازه گیری عملکرد سازمان توزیع شده کار دشواری است. بسیاری از آثار نیاز به PM را توجیه کرده اند و رویکردهای موجود در علم مدیریت را با توجه به انطباق بالقوه با VO تحلیل کرده اند. با این حال، رویکردهای مورد مطالعه معمولاً بر جنبه‌های خاصی از عملیات سازمان تمرکز می‌کنند، به عنوان مثال. لجستیک، تحقق اهداف استراتژیک، جنبه های مالی. در نتیجه، اندازه‌گیری عملکرد کل VO، و نه تنها برخی از جنبه‌های آن، همچنان نیازمند رویکردی جهانی‌تر است. علاوه بر این، طبق بهترین دانش ما، هیچ طبقه‌بندی منظمی از شاخص‌های موجود وجود ندارد و بنابراین، توصیف و انتخاب شاخص‌ها و منابع داده مناسب برای محاسبه آنها دشوار است.

بنابراین، نیاز به یک مدل مرجع ویژه VO (RM) برای VO PM وجود دارد. هدف چنین مدل مرجعی باید دوگانه باشد: از یک سو، مدل مرجع باید مجموعه ای از اصطلاحات رایج را تعریف کند که می تواند برای توصیف شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) استفاده شود. از طرف دوم، مدل مرجع باید طبقه بندی های مختلف KPI را تعریف کند، که هر طبقه بندی بر جنبه های مختلف PM تمرکز دارد.

در این مقاله، اولین تلاش از یک مدل مرجع برای VO PM ارائه شده است. این مقاله به شرح زیر تنظیم شده است. در بخش ۲، مفهوم VBE های سرویس گرا (SOVOBE) معرفی می شود، زیرا مدل مرجع ما بر روی نوع VBE تمرکز دارد. سپس اهمیت مفهوم KPI در زمینه SOVOBE توضیح داده می شود. در بخش ۴، یک مدل مرجع برای VO PM پیشنهاد شده است. در نهایت، در بخش ۵ مقاله را به پایان می رسد.

VBE سرویس گرا

 SOA و CNO

در حالی که مفهوم VBE در حال حاضر در جامعه تحقیقاتی سازمان شبکه مشارکتی (CNO) پذیرفته شده است، در حال حاضر هیچ اتفاق نظری در مورد معماری و اجرای VBE ها وجود ندارد.

با این حال، معماری سرویس گرا (SOA) به عنوان یک رویکرد ارزشمند برای معماری و پیاده سازی VBE ها پیشنهاد شده است. تعریف SOA توسط گروه OASIS به شرح زیر است: «معماری سرویس گرا (SOA) الگویی برای سازماندهی و استفاده از قابلیت های توزیع شده است که ممکن است تحت کنترل دامنه های مالکیت مختلف باشد. در SOA، سرویس مکانیزمی است که توسط آن نیازها و قابلیت‌ها گرد هم می‌آیند.» این تعریف بر برخی ویژگی‌های SOA مشترک برای CNOها تأکید می‌کند: CNOها ممکن است به عنوان ساختارهایی با هدف “سازماندهی و استفاده از قابلیت‌های توزیع شده تحت کنترل دامنه‌های مالکیت مختلف” دیده شوند.

 عناصر اصلی SOVOBE

در این مقاله، تنها محیط های پرورش سازمان مجازی سرویس گرا (SOVOBE) در نظر گرفته شده است. در یک SOVOBE، عملیات VBE و VO بر اساس خدمات انجام شده توسط افراد، سازمان ها و سیستم های اطلاعاتی است که در فرآیندهای تجاری پیچیده تشکیل شده است.

علاوه بر این، در این مقاله، فرض بر این است که یک شبکه اجتماعی با ارائه اطلاعاتی در مورد روابط بین افراد، سازمان ها، سیستم های اطلاعاتی و فرآیندهای کسب و کار از SOVOBE پشتیبانی می کند.

یک شبکه اجتماعی نموداری از گره ها است (گاهی اوقات به عنوان بازیگر شناخته می شود) که ممکن است با روابط به هم متصل شوند. تجزیه و تحلیل شبکه های اجتماعی (SNA) مطالعه این روابط است و ممکن است برای تجزیه و تحلیل ساختار SOVOBE ها استفاده شود.

یکی از جنبه های مهم SNA این واقعیت است که به جای اینکه بازیگران را به عنوان واحدهای مجزای تجزیه و تحلیل تلقی کند، بر چگونگی تأثیر ساختار روابط بر بازیگران متمرکز شده است. SNA توسط علوم اجتماعی و نظریه های ریاضی مانند نظریه گراف و جبر ماتریس پشتیبانی می شود که آن را برای رویکردهای تحلیلی و روش های تجربی قابل استفاده می کند. SNA از مفاهیم مختلفی برای ارزیابی خصوصیات مختلف شبکه استفاده می کند.

KPI در SOVOBE

 KPI و SLA در SOVOBE

شاخص کلیدی عملکرد (KPI) در پروژه ECOLEAD به عنوان «شاخص عملکردی که مؤلفه‌های اساسی یا حیاتی عملکرد کلی را نشان می‌دهد» تعریف شده است. هر شاخص عملکردی برای موفقیت کلی یک شرکت حیاتی نیست. برای تمرکز توجه و منابع، شاخص هایی که بیشترین تأثیر را بر عملکرد دارند به عنوان شاخص های کلیدی عملکرد انتخاب می شوند. یک شاخص متغیری است که برای ارزیابی وضعیت یک هدف در محدوده مشخص امکان پذیر است. شاخص ها می توانند به اندازه معیارهای کیفی،  کمی هم باشند. آنها نه تنها می توانند از یک معیار واحد تشکیل شوند، بلکه می توانند از چندین معیار جمع یا محاسبه شوند.»

مفهوم مشابهی در SOA پیشنهاد شده است: توافقنامه سطح خدمات (SLA). SLA بخشی از قرارداد خدمات است که در آن سطح خدمات به طور رسمی تعریف شده است. SLA معمولاً به یک سرویس واحد و یک واحد سازمانی واحد اطلاق می شود که مسئولیت ارائه این سرویس را بر عهده دارد.

تفاوت بین KPI و SLA در SOVOBE با دامنه این مفاهیم مرتبط است.

دامنه سود SLAها و KPIها در SOVOBE در جدول 1 ارائه شده است. KPIها بر ترکیبات عناصر SOVOBE تمرکز دارند. به عنوان مثال، موضوع یک KPI عملکرد یک سرویس واحد نیست، بلکه ترکیبی از خدمات است. به طور مشابه، KPI عملکرد یک فرآیند واحد را اندازه گیری نمی کند، بلکه ترکیبی از فرآیندها را اندازه گیری می کند. از سوی دیگر، ترکیب خدمات ممکن است از دیدگاه فرآیند – فرآیند به عنوان ترکیبی از خدمات – یا از دیدگاه شریک – به عنوان ترکیبی از خدماتی که توسط او ارائه می شود درک شود. به نوبه خود، فرآیند ممکن است در زمینه یک شریک – فرآیندی که شریک در آن شرکت می کند – یا VO – فرآیندهایی که عملیات VO بر اساس آن است – تجزیه و تحلیل شود. در نهایت VO ترکیبی از شرکا و VBE ترکیبی از VO است. باز هم تاکید می‌کنیم که KPIهای تعریف شده در سطحی از عنصر SOVOBE (یعنی شریک) به خود عنصر اشاره نمی‌کنند، بلکه به مجموعه‌ای از اجزای آن اشاره می‌کنند.

پیش بینی و نظارت در CNO

KPIها ممکن است در طول تقریباً کل چرخه حیات CNO مورد استفاده قرار گیرند؛ به خصوص، آنها در ایجاد CNO و فاز عملیاتی مفید هستند. مجموعه احتمالی KPIهایی که ممکن است در مراحل ذکر شده استفاده شوند، یکسان است، اما رویکرد اندازه گیری تغییر می کند.

پیش بینی

در طول ایجاد CNO، هدف PM پیش بینی عملکرد کلی CNO است. مجموعه ای از KPIها، همراه با مقادیر مورد انتظار، الزامات عملکردی را برای ایجاد CNO تعریف می کنند. سپس با مقایسه مقادیر مورد انتظار KPIها با مقادیر محاسبه شده برای تحقق CNO بالقوه انتخاب شده، یک برنامه ریز CNO ممکن است نقاط قوت و ضعف تحقق CNO بالقوه انتخابی را شناسایی کند.

نظارت

در طول عملیات CNO، ممکن است نظارت دائمی KPIها انجام شود. در حالی که پیش بینی فعال است، نظارت منفعل است. عملکرد ترکیب موجود با استفاده از KPI ها ارزیابی شده و نتیجه ارزیابی با الزامات عملکرد مقایسه می شود. در صورت وجود هرگونه انحراف از سطح عملکرد پذیرفته شده یک شریک، فرآیند یا کل شبکه، CNO می تواند اقداماتی را برای جایگزینی سرویس، شریک، فرآیند، سیستم اطلاعاتی یا تغییر هدف تجاری انجام دهد.

یک مدل مرجع برای KPI ها در SOVOBE

گروه OASIS مفهوم مدل مرجع را اینگونه تعریف کرده است: «مدل مرجع چارچوبی انتزاعی برای درک روابط معنادار بین موجودیت های یک محیط است. این مدل توسعه یک مرجع خاص یا معماری عینی را با استفاده از استانداردها یا مشخصات ثابتی که از آن محیط پشتیبانی می کند، ممکن می‌سازد. یک مدل مرجع شامل حداقل مجموعه‌ای از مفاهیم، بدیهیات و روابط یکپارچه در یک حوزه مشکل خاص است و مستقل از استانداردها، فناوری‌ها، اجراها یا سایر جزئیات مشخص است.

مشارکت اصلی این مقاله یک مدل مرجع برای KPIها در SOVOBE است. در این بخش، هم مجموعه‌ای از اصطلاحات که می‌توانند برای توصیف KPI استفاده شوند و هم مجموعه‌ای از دسته‌بندی‌ها که جنبه‌های مختلف PM را منعکس می‌کنند، پیشنهاد شده‌اند. مدل مرجع پیشنهادی اولین تلاش در حال پیشرفت است که نباید جامع فرض شود.

 منبع داده

یک مسئله مهم مرتبط با KPI ها، دسترسی به داده ها است. برخی از KPI ها را می توان با استفاده از داده های در دسترس عموم ذخیره شده در SOVOBE محاسبه کرد، به عنوان مثال: سابقه همکاری، شرح خدمات، نظر خدمات. با این حال، محاسبه سایر KPIها مستلزم دسترسی به داده‌های ذخیره‌شده در پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی شرکا است، که معمولاً به دلایل فنی یا سازمانی قابل دسترسی نیستند (سازمان ممکن است اجازه دسترسی عمومی به برخی از داده‌ها را ندهد، با این وجود این دسترسی ممکن است در نتیجه مذاکرات اعطا شود. ). یک راه حل بالقوه برای این مشکل دسترسی به داده ها از طریق خدمات است. چنین راه حلی مستلزم توافق بین شرکا در مورد شرایط ارائه خدمات اضافی است. این توافق ممکن است در طول فرآیند انتخاب شریک و مذاکره حاصل شود. این خدمات اضافی ممکن است در یک فرآیند کنترلی تشکیل شوند که احتمالاً با تعامل شرکای حاکم فرآیند اصلی عملیاتی هماهنگ می شود.

بنابراین، زیرمجموعه های KPI  ارائه شده در جدول ۲ را می توان متمایز کرد:

موضوع اندازه گیری

همانطور که در بخش 2 ذکر شد، می توان عناصر زیر را از یک SOVOBE تشخیص داد: سرویس، فرآیند، شریک، VO و VBE. همانطور که در بخش 3.1 توضیح داده شد، خدمات واحد موضوع اندازه گیری KPI نیستند. جدول 3 زیرمجموعه هایی را نشان می دهد که به عناصر متوالی اشاره دارند.

زیرمجموعه‌های پیشنهادی منحصر به فرد نیستند، زیرا محاسبه KPI ممکن است به موضوعات مختلفی مربوط شود. یک KPI می تواند اهمیت یک شریک خاص را نسبت تعدادی از خدمات ارائه شده توسط یک شریک به تعداد کل خدمات مورد استفاده در یک فرآیند تعیین کند.

 دامنه

KPIها ممکن است در سطوح مختلف دانه بندی تعریف شوند. معمولی ترین حالت، تعریف KPI برای یک VO معین است، با KPI اندازه گیری جنبه های عملکرد مرتبط با ویژگی های خاص VO خاص. با این حال، برخی از KPIها ممکن است در سطح VBE تعریف شوند و با KPI اندازه گیری جنبه های عملکرد مرتبط با ویژگی های خاص VBE خاص توسط همه VO ها به اشتراک گذاشته شوند.

KPI های تعریف شده در سطح VBE ، به عنوان مثال مقایسه VO، اجازه اعتبارسنجی یکنواخت کیفیت شبکه‌های همکاری ایجاد شده، اعمال بهترین شیوه‌ها و اعتبارسنجی مطابقت با این شیوه‌ها را می‌دهند.

محدوده های KPI شناسایی شده در جدول 4 ارائه شده است.

 عملکرد همکاری

در SOVOBE، عملکرد همکاری مشروط به ساختار شبکه و کیفیت عناصر SOVOBE است. KPIهایی که به ساختار همکاری اشاره می کنند، شاخص های ساختاری نامیده می شوند و تعریف و تحلیل آنها بر اساس SNA است. ساختار شبکه نشان دهنده روابط بین مشتقات است. ساختار در یک شبکه اجتماعی مدل سازی شده است. در میان تمام نماها و جنبه های متعدد ساختار شبکه برای تجزیه و تحلیل عملکرد، تشخیص ساختار سرویس ها مفید است. ساختار خدمات متشکل از یک نمودار است که ترکیب، وابستگی ها و پیچیدگی خدمات را نشان می دهد. روابط بین خدمات مستقیماً بر انجام یک فرآیند عملیاتی، عملکرد VO و VBE تأثیر می گذارد.

دومین جنبه مهم در اندازه گیری عملکرد، کیفیت عناصر SOVOBE و الزامات غیرعملکردی است که می توان برای آنها تعریف کرد. KPIهایی که مصرف و عملیات را اندازه گیری می کنند به عنوان شاخص های عملیاتی نامیده می شوند، به عنوان مثال در استاندارد ISO 9126 و در پروژه ECOLEAD طبقه بندی KPIهای مرتبط با عملکرد همکاری در جدول 5 ارائه شده است.

نتیجه گیری

مشارکت اصلی ارائه شده در این مقاله، تعریف یک مدل مرجع برای KPIها در SOVOBE است. مدل مرجع پیشنهادی بر اساس نتایج پروژه ECOLEAD در مورد مدیریت عملکرد است. هدف مدل مرجع پیشنهادی ارائه واژگان و مجموعه ای از طبقه بندی های مفید برای توصیف KPIها برای جامعه CNO است. با این حال، مدل مرجع ارائه شده در این مقاله یک کار در حال پیشرفت است و ممکن است جامع فرض نشود.

در میان کارهای آتی، مدل مرجع باید توسط متخصصانی گسترش یابد که ممکن است مدل مرجع پیشنهادی را با نیازهای اعضای CNO از نظر مدیریت عملکرد مواجه کنند. همچنین جالب است که مدل مرجع پیشنهادی را با مدل مرجع ARCON شبکه های مشارکتی که توسط Camarinha-Matos و همکاران پیشنهاد شده است، روبرو کنیم.

در نهایت، در چارچوب پروژه IT-SOA، یک VBE سرویس گرا در حال حاضر در حال توسعه است. این VBE شرکت هایی را از بخش ساخت و ساز در منطقه لهستان بزرگ گردهم می‌آورد. در طول اجرای پروژه IT-SOA، شاخص های کلیدی عملکرد در یک محیط تجاری واقعی، بر اساس یک نسخه توسعه یافته از مدل مرجع ارائه شده، تعریف خواهند شد.

قدردانی: این کار تا حدی توسط وزارت علوم و آموزش عالی لهستان در صندوق توسعه منطقه ای اروپا، گرنت شماره POIG.01.03.01-00-008/08 پشتیبانی شده است.