چگونه برنامه ریزی تحصیلی داشته باشیم؛ نکاتی برای مطالعه بهتر

برنامه ریزی تحصیلی

مطالعه بخش مهمی از موفقیت تحصیلی است، که برنامه ریزی تحصیلی جزئی از آن است. اما گاهی اوقات پیدا کردن زمان کافی برای مطالعه دشوار است. به خصوص خواندن بخش‌هایی که نیاز به مطالعه بیشتر دارد. یکی از راه‌های مطمئن برای رسیدن به این هدف، داشتن یک برنامه ریزی تحصیلی ثابت است. یک برنامه درسی خوب می‌تواند آموزنده باشد، حتی اگر انجام آن بسیار سخت تر از آن چیزی باشد که فکر می‌کنیم. نه تنها آموزش صحیح، بلکه هوشیاری و فداکاری نیز بسیار مورد نیاز است. در نهایت با کمی فکر و کمی فعالیت بیشتر مشکلی برای انجام یک برنامه ریزی تحصیلی خوب و رسیدن به تمام اهداف تحصیلی خود نخواهید داشت. این مقاله را دنبال کنید تا گام به گام یاد بگیرید که چگونه یک درس را برنامه ریزی کنید و با انرژی مناسب و زمان کافی به تمام اهداف مطالعه خود برسید.

چگونه برنامه ریزی تحصیلی داشته باشیم

چگونه برنامه ریزی تحصیلی داشته باشیم

مرحله ۱: برنامه‌‌‌هایتان را بنویسید

فهرستی از تمام مواردی که باید مطالعه شوند تهیه کنید

اولین قدم در برنامه ریزی تحصیلی، تهیه فهرستی از تمام موضوعات و دروسی است که باید مطالعه کنید. تعهدات و کارهایی را که باید انجام دهید روی کاغذ نگه دارید. این به شما کمک می‌کند تا ایده‌هایی را در مورد آنچه باید انجام دهید، ایجاد کنید. اگر امتحانی در پیش دارید، آنها را در اولویت قرار دهید.

بررسی کنید که برای هر کلاس یا امتحان چه کاری باید انجام دهید

ابتدا تمام موضوعاتی را که باید مطالعه کنید بنویسید. حالا ببینید برای هر موضوع چه کاری باید انجام دهید. شاید زمان‌هایی که باید برای یک درس اختصاص دهید یا روند برگزاری یک کلاس خاص در هر هفته تغییر کند. این تغییرات شانس شما برای یافتن زمان‌های فرسوده است که می‌توانید از آنها برای مطالعه استفاده کنید.

• اگر کتاب درسی یا کتابی برای مرور دروس دارید، از آن برای تکمیل فهرستی که تهیه کرده اید استفاده کنید.
• در زمان مطالعه صرفه جویی کنید.
• زمان‌هایی را برای مرور یادداشت‌های خود برنامه ریزی کنید.
• برای دریافت راهنمایی و مطالعه در مورد امتحان خود وقت بگذارید (اگر به راهنمایی نیاز دارید).

لیست خود را براساس اولویت بندی برنامه ریزی کنید

در برنامه ریزی تحصیلی هنگامی که لیستی از تمام موضوعات یا امتحانات در پیش روی خود دارید، سعی کنید بفهمید که برای هر کدام چه کاری باید انجام دهید، اکنون وقت آن است که لیست خود را اولویت بندی کنید. درس‌ها را با توجه به اهمیت آن‌ها رتبه بندی کنید، این به شما کمک می‌کند بفهمید چه موضوعاتی برای مطالعه به زمان بیشتری نیاز دارند. همچنین چه موضوعاتی برای پرکردن اوقات فراغت شما مناسب است.

• برای تمامی دروس و امتحانات یک عدد ارائه دهید. به عنوان مثال، اگر به زمان بیشتری برای ریاضی نیاز دارید، 1 را برای ریاضی در نظر بگیرید و اگر کمترین زمان مورد نیاز برای تاریخ است (با فرض اینکه 5 درس برای مطالعه دارید)، 5 درس را به تاریخ اختصاص دهید.
• برای هر موضوع یا امتحان یک ضریب سختی تعیین کنید.
• مدت زمان مورد نیاز برای هر درس یا امتحان را در نظر بگیرید.
• برای مرور هر درس یا امتحان زمانی را در نظر بگیرید.

برای تقسیم برنامه ریزی تحصیلی، جدولی با ستون‌ها و خانه‌های خاص طراحی کنید

قبل از ادامه، باید زمان موجود در طول هفته را به جدولی با کادرهای جداگانه برای هر درس تقسیم کنید. پس از انجام این کار می‌توانید هر ستون جدول را به یک موضوع اختصاص دهید. یکی از ترفندهای ایجاد برنامه ریزی تحصیلی، طراحی یک زمان مطالعه روزانه یا هفتگی برای هر درس است. با این کار شما برنامه دارید و دیگر نیازی به نظارت مداوم بر روند تحصیل خود ندارید. با ایجاد این روال، به مطالعه عادت می‌کنید.

بررسی کنید که همیشه چه زمان‌ها و روزهای هفته می‌توانید مطالعه کنید. به عنوان مثال، ممکن است بین ساعت 3 تا 4 بعد از ظهر وقت آزاد داشته باشید، یا ممکن است هر سه شنبه یا پنجشنبه وقت آزاد بیشتری داشته باشید. در صورت امکان، سعی کنید پس از جمع آوری این اطلاعات، برنامه ریزی تحصیلی خود را شروع کنید. زیرا معمولا یک برنامه روتین به شما کمک می‌کند ذهن یادگیرنده‌ای داشته باشید و سریع‌تر چیزها را یاد بگیرید.

زمان‌هایی را برای فعالیت‌های فوق برنامه در نظر بگیرید

همانطور که برای هر موضوع زمانی اختصاص می‌دهید، مطمئن شوید که زمانی را برای خانواده، دوستان و استراحت اختصاص می‌دهید. اگر نتوانید بین زندگی شخصی و تحصیلی خود تعادل ایجاد کنید، هرگز در تحصیل موفق نخواهید شد.

• زمان‌هایی را برای رویدادهایی که هرگز نمی‌توانید دوباره تجربه کنید (مانند تولد مادربزرگ، قرار خانوادگی یا قرار ملاقات با پزشک) برنامه‌ریزی کنید.
• ستونی را برای برنامه ریزی وظایفی که باید انجام دهید در نظر بگیرید. تعهداتی مانند جلسات تمرین شنا، زمان تنظیم خانواده یا خدمات مذهبی.
• فراموش نکنید که زمان مناسبی را برای استراحت، خواب و ورزش اختصاص دهید.
• اگر فقط زمان محدودی قبل از امتحان دارید فعالیت‌های فوق برنامه را لغو یا به تعویق بیندازید.

جدولی که در مرحله قبل از برنامه ریزی طراحی کردید را پر کنید

هنگامی که ستون‌ها و خانه‌های برنامه ریزی تحصیلی خود را طراحی کردید، ستون‌ها را مطابق آنچه نیاز دارید پر کنید. موضوعی را که باید در هر جلسه مطالعه کنید، بنویسید. این کمک می‌کند تا شما در مسیر درست قدم بردارید و به شما امکان می‌دهد کتاب‌های درسی خود را زودتر از موعد یاد بگیرید.

یک نمودار روزانه یا چیزی شبیه به آن تهیه کنید. می‌توانید از یک دفترچه یادداشت ساده استفاده کنید.

• اگر گوشی هوشمند دارید، می‌توانید برنامه خود را در گوشی خود ذخیره کنید.
• در ابتدا فقط برای یک هفته برنامه ریزی کنید، تا زمانی که کاملاً کنترل برنامه ریزی را در دست بگیرید.
• اولویت مطالعه را برای نزدیک‌ترین امتحانات‌تان در نظر بگیرید و به موارد اساسی قبل از امتحان مورد نظر بپردازید همه‌ی مطالب خود را برای محدودترین زمانی‌ که می‌توانید داشته باشید در نظر بگیرید.
• دروس خود را اولویت بندی کنید. در ابتدا فکر نکنید که در انجام این کار ضعیف هستید. شما مصمم هستید که به هدفتان برسید.

چگونه برنامه ریزی تحصیلی داشته باشیم

مرحله 2: برنامه ریزی خود را آماده کنید

برنامه درسی فعلی خود را ارزیابی کنید

اولین قدم برای ایجاد یک برنامه ریزی تحصیلی خوب این است که به برنامه ریزی قبلی و نحوه گذراندن وقت خود تا این لحظه را نگاه کنید. ارزیابی برنامه‌ریزی فعلی به شما کمک می‌کند تا نگاه بهتری به نحوه استفاده از زمان خود بیندازید، و به شما امکان می‌دهد بفهمید که کدام زمان‌ها و روش‌ها برای اهداف مطالعه شما بهترین هستند و کدام فعالیت‌ها را باید متوقف کنید.

• مشخص کنید که در حال حاضر چند ساعت در هفته مطالعه می‌کنید.
• ببینید در حال حاضر چند ساعت در هفته را صرف سرگرمی‌های خود می‌کنید.
• بررسی کنید چند ساعت در هفته را با دوستان و خانواده می‌گذرانید.
• با یک حساب کوچک ببینید کدام فعالیت‌ها را می‌توانید حذف کنید تا زمان بیشتری داشته باشید.
• مردم علاقه مند هستند که زمان بیشتری را صرف سرگرمی کنند، اما راه دیگری وجود ندارد.
• اگر شاغل هستید، مطمئن شوید که برنامه ریزی دوره شما با برنامه ریزی شغلی شما مطابقت دارد.

سبک مطالعه‌ای را پیدا کنید که برای شما مناسب‌تر است

برای ایجاد یک برنامه ریزی تحصیلی مهم است که بدانید وقت خود را چگونه می‌گذرانید. اما در عین حال، دانستن اینکه دقیقاً کدام سبک مطالعه برای شما مناسب است، اهمیت بیشتری دارد همچنین به شما کمک می‌کند زمانی را که معمولاً تلف می‌شود کشف کنید و از آن برای مطالعه استفاده کنید. چند سوال از خود بپرسید: آیا شما از آن دسته افرادی هستید که در گوش دادن بهتر هستید؟ اگر چنین است، می‌توانید از زمان‌هایی که در حال رانندگی یا ورزش یا پیاده روی هستید نیز استفاده کنید.

• آیا از نظر بصری در یادگیری بهتر هستید؟ آیا با دیدن عکس‌ها بهتر متوجه می‌شوید و به خاطر می‌آورید یا با دیدن فیلم؟ اگر چنین است، سعی کنید با تماشای ویدیوهای مرتبط با آنچه باید یاد بگیرید، هم آموزش ببینید و هم سرگرم شوید.

خود را متعهد به اجرای طرح برنامه ریزی خود کنید

اگرچه ممکن است یک برنامه ریزی تحصیلی بسیار جذاب برای خود طراحی کنید، اما به خاطر داشته باشید که طراحی یک برنامه، تضمینی برای اجرا شدن آن نیست. برای اینکه بیشترین بهره را از برنامه ریزی خود ببرید، باید کمی زمان بگذارید و سعی کنید خود را مجبور کنید برنامه ریزی طراحی شده را انجام دهید. برای انجام اینکار:

• باید بدانید برنامه ریزی شما چگونه کار می‌کند. این یک نکته اساسی است. اگر معمولا تمرکز خود را از دست می‌دهید و به این دلیل زمان زیادی را از دست می‌دهید، سعی کنید زمان بیشتری را برای خود برنامه ریزی کنید.
• اگر می‌دانید وقت تلف می‌کنید و فردی هستید که به فکر مطالعه دقیقه نودی هستید، قبل از پایان دوره مطالعه مقداری زمان اضافی را در برنامه خود در نظر بگیرید. این زمان به عنوان ضربه گیر عمل می‌کند و از تمام شدن ناگهانی زمان شما جلوگیری می‌کند. این باعث صرفه جویی در زمان شما می‌شود.
• اگر فردی هستید که در انجام کارها و برنامه‌ها انعطاف کمی دارید، باید به آن عادت کنید تا بتوانید سریع‌تر عمل کنید. اگر دوره خود را به موقع و دقیق برنامه ریزی کنید، می‌توانید این کار را با در نظر گرفتن پاداش یا تشویق به خودتان انجام دهید.

چگونه برنامه ریزی تحصیلی داشته باشیم

مرحله 3: کشف هدف

از اوقات فراغت خود نهایت استفاده را در برنامه ریزی ببرید

یکی از بزرگترین چالش‌ها در پیگیری برنامه ریزی تحصیلی، وسوسه شدن است. این وسوسه که به خودتان بگویید به جای درس خواندن استراحت کن، یا خود را به نوعی سرگرم کنید. در هر صورت باید در مقابل این وسوسه‌ها مقاومت کنید و فقط از زمان‌هایی که در برنامه ریزی درسی خود دارید برای سرگرمی استفاده کنید.

• اوقات فراغت را به عنوان پاداش درسی خود بدانید. از اوقات فراغت خود به عنوان راهی برای شارژ مجدد خود استفاده کنید. می‌توانید در اوقات فراغت خود چرت زدن را امتحان کنید. برای آرامش خود پیاده روی کنید یا تمرینات یوگا انجام دهید. یوگا به شما کمک می‌کند تمرکز لازم را برای بازگشت به فضای مطالعه به دست آورید.
• در اوقات فراغت، محل مطالعه را ترک کنید. این حالت روحیه شما را تغییر می‌دهد و خسته نمی شوید.

برای خود زنگ تفریح‌های کوتاه مدت تنظیم کنید و دیگر وقت خود را تلف نکنید

مطمئن شوید که برای هر یک از خانه‌های جدول مشخص شده در طرح، زنگ تفریحی دارید تا بتوانید در زمان مناسب استراحت کنید. مهم ترین چیز در پیگیری برنامه ریزی تحصیلی خود این است که مطمئن شوید تمام موارد برنامه را دقیقاً رعایت کرده‌اید و فقط از همان زمان استراحتی که در برنامه گذاشته شده است استفاده کنید. اتلاف وقت بیشتر، از زنگ تفریحی که در برنامه ریزی قرار داده شده است می‌تواند برنامه ریزی شما را خراب کند و باعث شود در درس خود موفق نشوید. برای هر کدام از جدول‌های برنامه خود یک زنگ تفریح بین 5 تا 10 دقیقه در نظر بگیرید. این زمان نباید بیشتر از این مقدار باشد.

• در ابتدا می‌توانید از زنگ ساعت یا تلفن همراه خود برای شروع و پایان زنگ تفریح استفاده کنید. این باعث صرفه جویی در وقت شما می‌شود. از زنگ تفریح خود آگاهانه استفاده کنید. مطمئن شوید که این زمان را برای بازسازی خود اختصاص داده اید. تمرینات کششی انجام دهید، پیاده روی کوتاهی کنید، میان وعده بخورید یا با گوش دادن به موسیقی استراحت کنید.
• از چیزهایی که ممکن است حواس شما را پرت کند و باعث شود مدت زنگ تفریح شما زیاد شود دوری کنید.

به برنامه ریزی تحصیلی خود پایبند باشید و از آن سرپیچی نکنید

مهمترین چیز در مورد برنامه ریزی این است که شما باید آن را به درستی انجام دهید. هیچ چیز نباید باعث شود که از برنامه ریزی خود منحرف شوید.

• سعی کنید به طور منظم به تقویم یا برنامه خود نگاه کنید تا به آن عادت کنید. زیرا معمولا آنچه جلوی چشم نیست فراموش می‌شود. پس یادتان باشد که برنامه شما باید همیشه جلوی چشمتان باشد.
• وقتی چیزی به بخشی عادی از زندگی شما تبدیل می‌شود، ذهن شما شروع به تطبیق با آن می‌کند و به طور خودکار به انجام کارهایی مانند نشستن پشت میز یا مطالعه عادت می‌کنید. به عبارت دیگر وقتی این کارها را انجام می‌دهید چون ذهنتان آماده است، ناخودآگاه روی مطالعه تمرکز می‌کنید.

دیگران را در جریان برنامه‌های خود قرار دهید

گاهی اوقات اجرای برنامه ریزی تحصیلی دشوار می‌شود. زیرا افراد مهم زندگی ما باعث دور شدن ما از اهدافمان می‌شوند. این از طرف آنها عمدی نیست، آنها دوست دارند با شما وقت بگذرانند. بنابراین برای جلوگیری از این اتفاق، باید برنامه ریزی خود را برای افراد زندگی خود توضیح دهید. از آنها بخواهید خود را با برنامه ریزی شما هماهنگ کنند. یک نسخه از برنامه روزانه خود را در یخچال بچسبانید و یک نسخه دیگر از برنامه خود را برای دوستانتان که زمان زیادی را با آنها سپری می‌کنید ایمیل کنید.

• اگر شخصی برنامه ای برای گذراندن وقت با شما دارد که در برنامه ریزی تحصیلی و زمان مطالعه شما اختلال ایجاد می‌کند، مودبانه از او بخواهید در صورت امکان زمان دیگری را برنامه ریزی کند.