زنجیره تامین چابک چیست و چه مزایایی دارد؟ | Agile Supply Chain - مشاوره مدیریت رخ (بصیرت راهبردی رخ) - آموزش سازمانی و مشاوره مدیریت و کسب و کار

زنجیره تامین چابک Agile Supply Chain، اهرم رقابت در بازار امروزی

فهرست مطالب

1 زنجیره تامین چابک Agile Supply Chain، اهرم رقابت در بازار امروزی
2 زنجیره تامین چابک چیست؟
3 ویژگی‌ های زنجیره تامین چابک
4 زنجیره تامین چابک در مقابل زنجیره تامین ناب
5 10 مزیت برتر زنجیره تامین چابک

هراکلیتوس، فیلسوف یونانی، جمله‌ای دارد که می‌گوید: «تغییر تنها اصل ثابت زندگی است». اگرچه قدمت این سخن به یونان باستان و حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد برمی‌گردد، اما همچنان در دنیای امروز، به ویژه در زمینه‌ی مدیریت زنجیره تأمین کاربرد دارد. تقاضای مشتری، مواد اولیه و نیروی کار، و حمل‌ونقل، همگی دستخوش تغییر هستند. بهترین راه برای مدیریت این تغییرات چیست؟ انعطاف‌پذیری. در ساده‌ترین تعریف، زنجیره تامینی که چابک باشد بر انعطاف‌پذیری تأکید می‌کند.

برای دستیابی به یک زنجیره تامین چابک، بازآرایی بر اساس مجموعه‌ای جدید از اصول ضروری است. این اصول بر نیاز به ساختارهای نوین، پیکربندی‌های زنجیره ارزش، ارتباطات و سیستم‌های اطلاعاتی کارآمد، و طرز فکری جدید در مورد چگونگی عملکرد یک زنجیره تامین تأکید دارند. این الگوی نوین مدیریت زنجیره تأمین به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا بدون پیکربندی‌های ثابت و ساختارهای ایستا عمل کنند.

یک زنجیره تامین چابک، همان‌طور که یک اسکلت منعطف باعث پایداری ساختمان در برابر زلزله می‌شود، آسیب‌پذیری زنجیره تامین را در برابر تغییرات ناگهانی کاهش می‌دهد. اما فراتر از آن، در عملیات روزانه، یک زنجیره تامین چابک این انعطاف‌پذیری را دارد که بر تقاضای در حال تغییر مشتری تمرکز کند. توانایی واکنش به نوسانات ناگهانی تقاضا به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا پیشرو بازار باشند، نوآوری کنند و در حالی که رقبا در تلاش برای بازتنظیم زنجیره‌های تامین انعطاف‌ناپذیر خود هستند، به عنوان رهبر بازار عمل کنند.

زنجیره تامین چابک چیست؟

یک زنجیره تامین چابک مجموعه‌ای پیشرفته از فرآیندهاست که به کسب‌وکارها امکان می‌دهد منابع را کارآمدتر تخصیص دهند، مدیریت موجودی را بهبود بخشند و بهره‌وری را افزایش دهند. این فرآیند به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا کنترل بهتری بر تولید کالا و مواد برای تقاضای مشتری داشته باشند و منابع را برای سفارش‌های قابل توجه اولویت‌بندی کنند.

سازمان‌ها برای ساده‌سازی و کنترل فرآیند تولید و توزیع، و همچنین مدیریت موجودی، یک زنجیره تامین چابک را پیاده‌سازی می‌کنند. این فرآیند به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا وضعیت محصولات خود را ردیابی کنند، زمان نیاز به آن‌ها را بدانند و بر اساس آن سازگاری لازم را انجام دهند. در حالت ایده‌آل، این رویکرد از اتلاف ناشی از تولید بیش از حد یا کمبود تولید جلوگیری می‌کند.

ویژگی‌ های زنجیره تامین چابک

یک زنجیره تامین چابک فرآیندی با کنترل دقیق است که می‌تواند به کسب‌وکارها در افزایش بهره‌وری و درآمد و کاهش هزینه‌های اضافی کمک کند. در اینجا به مهم‌ترین ویژگی‌های یک زنجیره تامین چابک اشاره می‌کنیم:

مقاومت (Resiliency): مقاومت، توانایی بازیابی از مشکلات مانند خرابی یا نقص در کل زنجیره تامین است. برای مدیریت اختلالات، دلایل، ریسک‌های درگیر و پیامدهای بالقوه را شناسایی کنید. پس از انجام این کار، می‌توانید روی رویه‌های کاهش ریسک و برنامه‌های جایگزین برای اطمینان از استحکام زنجیره تامین کار کنید.

انعطاف‌پذیری (Flexibility): نیاز دائمی به انطباق وجود دارد و شرکت‌ها باید رویکردی انعطاف‌پذیر داشته باشند تا به آن‌ها در موفقیت کمک کند. فرآیندهای چابکی که به روشی شفاف، ساده و سرراست تدوین شده‌اند، اجزای زنجیره تامین را قادر می‌سازند تا بدون وقفه یا تأخیر، به سرعت واکنش نشان دهند.

زنجیره تامین چابک در مقابل زنجیره تامین ناب

سال‌هاست که بر روی زنجیره تامین ناب تمرکز کرده‌اید. تفاوت بین زنجیره تامین چابک و زنجیره تامین ناب چیست؟ مدیریت زنجیره تامین ناب و چابک اشتراکات زیادی دارند و می‌توانند در یک زنجیره تامین همزیستی داشته باشند. در ادامه به تفاوت‌های اصلی آن‌ها می‌پردازیم:

زنجیره تامین چابک بر انعطاف‌پذیری و توانایی مدیریت تغییرات تقاضا و بحران‌های ناگهانی تمرکز دارد.
زنجیره تامین ناب بر حداکثر کردن صرفه‌جویی از طریق بهبود مستمر همراه با حداقل اتلاف منابع، تمرکز دارد.

همانطور که می‌بینید، دلیلی وجود ندارد که این دو رویکرد نتوانند در یک زنجیره تامین همزیستی داشته باشند.

زنجیره تامین چابک چیست و چه مزایایی دارد؟ - مشاوره مدیریت رخ

10 مزیت برتر زنجیره تامین چابک

کاهش ناکارآمدی‌ها

یک زنجیره تامین چابک با تمرکز بر انعطاف‌پذیری و توانایی مدیریت تغییرات تقاضا و بحران‌های ناگهانی، می‌تواند ناکارآمدی‌ها را کاهش دهد. شرکت‌هایی که از زنجیره تامین چابک استفاده می‌کنند، می‌توانند به طور مؤثر اطمینان حاصل کنند که تمام کالاها به درستی انبار شوند و از ضایعات، آسیب و ناکارآمدی جلوگیری شود. مدیریت چابک زنجیره تامین، هزینه‌های اضافی را به حداقل می‌رساند، طول عمر عرضه را افزایش می‌دهد و به شرکت‌های تولیدی امکان می‌دهد تا نیروی کار غیرضروری را کاهش دهند.

افزایش انعطاف‌پذیری

یک زنجیره تامین چابک می‌تواند با فراهم کردن واکنش سریع شرکت‌ها بدون وقفه یا تأخیر، انعطاف‌پذیری را افزایش دهد. آن‌ها می‌توانند با روی آوردن به فرآیندهای چابک، خود را با روندهای جدید وفق دهند و زنجیره تامین خود را مطابق با نیازهایشان شخصی‌سازی کنند. انعطاف‌پذیری، ایجاد تغییرات و آمادگی بهتر برای تقاضای آتی بازار را برای اجزای زنجیره تامین آسان‌تر می‌کند.

تامین یا فراتر رفتن از تقاضای مشتری

چابکی زنجیره تامین می‌تواند با توانمندسازی شرکت‌ها برای انعطاف‌پذیری درونی و بیرونی، به برآورده شدن یا فراتر رفتن از تقاضای مشتری کمک کند. انعطاف‌پذیری درونی به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد تا در صورت نیاز، زنجیره تامین خود را متحول کنند. انعطاف‌پذیری بیرونی نیز به آن‌ها امکان می‌دهد تا به سرعت تقاضای مشتری را برآورده کرده و به سود برسند که این امر مزیت رقابتی قابل توجهی برای آن‌ها ایجاد می‌کند.

افزایش کارآیی عملیاتی

یک زنجیره تامین چابک با امکان تغییر سریع فرآیندهای موجود بدون ایجاد اختلال در سایر بخش‌های سازمان، به افزایش کارآیی عملیاتی کمک می‌کند. شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از داده‌های لحظه‌ای، تولید خود را برای برآوردن نیازهای جاری تغییر دهند. به این ترتیب، ضایعات را کاهش داده و در هزینه‌های انبارداری و سایر مخارج صرفه‌جویی می‌کنند.

افزایش بهره‌وری

یک زنجیره تامین چابک می‌تواند با کمک به کسب‌وکارها برای تخصیص کارآمدتر منابع، بهبود مدیریت موجودی و اولویت‌بندی منابع برای سفارش‌های قابل توجه، به افزایش بهره‌وری کمک کند. ادغام یک سیستم کلی در زنجیره تامین که بتواند اطلاعات لحظه‌ای ارائه دهد، کارایی و تداوم را بهبود بخشد و بهره‌وری را افزایش دهد، کلیدی برای این فرآیند است.

کاهش هزینه نگهداری موجودی

شرکت‌هایی که از زنجیره تامین چابک استفاده می‌کنند، می‌توانند خطر تولید محصولاتی را که مطابق با تقاضای فعلی مشتری نیستند کاهش دهند، که این امر می‌تواند منجر به سطوح پایین‌تر موجودی و کاهش هزینه‌های انبارداری و نگهداری شود. زنجیره تامینی که چابک باشد با تولید دسته‌های کوچکتر و تحویل‌های مکرر، می‌تواند به سازمان‌ها در کاهش سطح موجودی و بهبود کارایی کمک کند و در نتیجه منجر به کاهش هزینه‌های موجودی و بهبود جریان نقدی شود.

ردیابی سریع‌تر سفارش

چابکی زنجیره تامین می‌تواند با ایجاد سیستم‌های خودکاری که اطلاعات سفارشات بعدی را مستقیماً به تأمین‌کنندگان بالادستی ارائه می‌دهد، به ردیابی سریع‌تر سفارش کمک کند. این امر باعث تسریع در زمان پردازش سفارشات و تحویل‌ها می‌شود. چنین همکاری‌ای با تأمین‌کنندگان می‌تواند چابکی زنجیره تامین را به طور قابل توجهی افزایش دهد.

قابلیت تغییر سریع بدون ایجاد اختلال در سایر بخش‌های سازمان

زنجیره تامینی که چابک باشد، می‌تواند بدون نیاز به پیکربندی‌های ثابت و ساختارهای ایستا، با نیازها و تقاضاهای دائماً در حال تغییر سازگار شود. این زنجیره تامین از اطلاعات به‌روز به‌دست‌آمده با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای اهرم‌بخشی به عملیات جاری و اجتناب از کمبودهای احتمالی و انباشتگی موجودی کالا استفاده می‌کند. همچنین بر سرعت و دقت در تحویل کالا و خدمات تأکید دارد.

کاهش ضایعات و صرفه‌جویی در هزینه‌های انبارداری و سایر مخارج

یک زنجیره تامین چابک با استفاده از داده‌های لحظه‌ای، تولید را برای برآوردن نیازهای جاری تغییر می‌دهد. شرکت‌هایی که از این نوع زنجیره تامین استفاده می‌کنند، می‌توانند به طور مؤثر اطمینان حاصل کنند که تمام کالاها به درستی انبار شوند و از ضایعات، آسیب و ناکارآمدی جلوگیری شود. مدیریت چابک زنجیره تامین، هزینه‌های اضافی را به حداقل می‌رساند، طول عمر عرضه را افزایش می‌دهد و به شرکت‌های تولیدی امکان می‌دهد تا نیروی کار غیرضروری را کاهش دهند.