شرح وظایف مشاور استراتژی چیست؟

مشاور استراتژی: هموار کننده مسیر دستیابی به اهداف بلندمدت

استراتژی، نقشه راه هر سازمانی برای رسیدن به اهداف بلندمدت خود است. از آنجایی که تصمیمات امروز، مسیر آینده را تعیین می‌کنند، تدوین و اجرای استراتژی‌های درست، نقشی حیاتی در توسعه و پیشرفت هر سازمان ایفا می‌کند. در این میان، مشاوران استراتژی به عنوان متخصصانی باتجربه و ماهر، در کنار مدیران و رهبران سازمان‌ها قرار می‌گیرند تا با ارائه راهکارهای تخصصی و عملی، آنها را در مسیر تدوین و اجرای استراتژی‌های اثربخش یاری رسانند.

مشاور استراتژی کیست؟

از وظایف مشاور استراتژی این است که با کسب و کارها و سازمان‌ها برای پشتیبانی، توسعه و اجرای استراتژی‌های تجاری به منظور بهبود موفقیت کسب و کار همکاری کند. آنها به عنوان یک فرد ثالث بی‌طرف وارد سازمان می‌شوند تا دانش و تجربه خود را برای مشاوره به ارشدترین اعضای کسب و کار ارائه دهند. مشاوران استراتژی باید دانش عمیقی از صنایعی که در آن کار می‌کنند داشته باشند. آنها باید چالش‌هایی را که یک کسب و کار با آن روبرو است کشف و شناسایی کنند و توصیه‌هایی هم در آن رابطه ارائه دهند و در مورد مواجهه با این چالش‌ها و بهبود کسب و کار مشاوره دهند. آنها در بخش‌ها و صنایع مختلف، در بخش دولتی و خصوصی فعالیت می‌کنند.

مشاوران استراتژی به مثابه همکاران بیرونی یک کسب و کار عمل می‌کنند و دانش و پشتیبانی ارزشمندی را برای توسعه استراتژی‌های تجاری مؤثر ارائه می‌دهند. در حالی که مشاوران در طیف وسیعی از موضوعات راهنمایی ارائه می‌دهند، مشاوران استراتژی بر کمک به سازمان‌ها برای درک چگونگی دستیابی به اهداف بلندمدتشان تمرکز می‌کنند.

مشاوران استراتژی معمولاً در ازای دریافت حق‌الزحمه‌ی یکجا یا قرارداد بلندمدت با یک شرکت همکاری می‌کنند. آن‌ها اغلب با چندین مشتری به طور همزمان کار می‌کنند و به صورت موقت از هر سازمان حمایت می‌کنند. مشاوران استراتژی ممکن است به عنوان بخشی از خدمات خود، پیشنهادهایی برای رشد کسب و کار ارائه دهند و به مدیران در تدوین یک نقشه راه توسعه‌ای کمک کنند.

در ادامه به برخی از اصلی‌ترین وظایف مشاور استراتژی اشاره می‌کنیم.

وظایف مشاور استراتژی

مهارت‌های مورد نیاز برای یک مشاور استراتژی

برای موفقیت در نقش مشاور استراتژی، فرد به مهارت‌های زیر نیاز دارد:

مهارت‌های تحلیلی:

مشاوران استراتژی باید توانایی شناسایی سریع چالش‌ها، نقاط ضعف و فرصت‌ها در استراتژی یک کسب و کار را داشته باشند. در بسیاری از موارد، مشاور استراتژی بازخوردی در مورد استراتژی، سیستم یا گردش کار فعلی ارائه می‌دهد که نیازمند داشتن مهارت‌های تحلیلی قوی است. پس از درک کسب و کار، آن‌ها می‌توانند شروع به بررسی پیشنهادهایی در مورد چگونگی اتخاذ استراتژی‌های جدید توسط آن سازمان کنند. این فرآیند شامل استفاده از تحقیق و دانش صنعت برای ارائه بینش‌های کلیدی در مورد پتانسیل آینده یک کسب و کار و مزایای ایجاد تغییرات در استراتژی فعلی آن است. مهارت‌های تحلیلی همچنین به مشاور استراتژی کمک می‌کند تا عملکرد توصیه‌های خود را درک کند و چگونگی تطبیق استراتژی‌ها برای مقابله با عوامل خارجی را بیاموزد.

تفکر خلاقانه:

در حالی که برای یک مشاور استراتژی مفید است که فردی تحلیلی باشد، این نقش همچنین در فاز توسعه استراتژی نیازمند تفکر خلاقانه است. مشاور استراتژی با در نظر گرفتن اهدافی که کسب و کارها می‌خواهند به آن‌ها دست یابند، بررسی می‌کند که چگونه کسب و کارهای مختلف می‌توانند از فرصت‌های متنوع، بیشترین بهره را ببرند. از آنجایی که هیچ دو کسب و کاری به شیوه‌ی یکسان عمل نمی‌کنند، مهارت‌های تفکر خلاقانه به مشاور استراتژی کمک می‌کند تا موفقیت استراتژی کسب و کار را به حداکثر برساند و خدمات سفارشی‌شده‌ای را ارائه دهد. در حین انجام این کار، مشاوران استراتژی اغلب یک برنامه کلی دارند که برای اکثر کسب و کارها قابل اعمال است و سپس آن را می‌توانند برای هر مشتری خاص، تعدیل کنند.

قابلیت انطباق:

انطباق‌پذیری برای مشاوران استراتژی که اغلب به طور همزمان چندین مشتری را مدیریت می‌کنند، امری حیاتی است. این مهارت مستلزم مدیریت زمان خوب و انعطاف‌پذیری برای اطمینان از دریافت استراتژی مورد نیاز برای دستیابی به موفقیت توسط هر مشتری است. کسب و کارها به طور مرتب رویکرد خود را نسبت به چالش‌های مختلف تغییر می‌دهند، به ویژه در صنایعی که عوامل خارجی می‌توانند تأثیر زیادی بر آن‌ها داشته باشند. برای مثال، اگر یک مشاور استراتژی روی استراتژی‌های استخدام یا مالی کار می‌کند، ممکن است در نظر بگیرد که اقتصاد چگونه می‌تواند در اجرا و موفقیت استراتژی آن کسب و کار نقش داشته باشد.

مهارت‌های مدیریت کسب و کار:

داشتن درک جامعی از نحوه عملکرد یک کسب و کار، می‌تواند به مشاور استراتژی در درک تأثیر استراتژی‌های مختلف بر بهره‌وری، رشد و خروجی آن سازمان کمک کند. برای یک مشاور استراتژی درک اصول و مبانی کسب و کار و اینکه چرا مدل‌های خاص برای کسب و کارهای خاص مناسب هستند، حیاتی است. داشتن این مهارت‌ها به مشاور کمک می‌کند تا تشخیص دهد که یک سازمان در کجا اشتباه می‌کند و در کجا فرصتی برای تغییر مثبت وجود دارد. توانایی در تدوین استراتژی کسب و کار بر اساس دانش صنعت، در مقایسه با اتکا به فرضیات، در بلندمدت بسیار کارآمدتر خواهد بود.

مهارت‌های ارتباطی:

مهارت‌های ارتباطی برای یک مشاور استراتژی حیاتی است، زیرا به آن‌ها امکان می‌دهد تا پیشنهادات خود را ارائه دهند و کسب و کارهای جدیدی را جذب کنند. بسیاری از مشاوران استراتژی شبکه مشتریان خود را ایجاد می‌کنند یا فرصت‌های تجاری جدیدی را پیدا می‌کنند که نیازمند مهارت‌های ارتباطی قوی، به ویژه در زمان ارائه پیشنهادها  است. در طول فعالیت حرفه‌ای خود، مهارت‌های ارتباطی به مشاور استراتژی کمک می‌کند تا زمینه‌ای برای تصمیم‌گیری‌هایشان ایجاد کند و توصیه‌های خود را به طور مؤثر اجرا نماید. از آنجایی که یک مشاور استراتژی به طور معمول با ذینفعان مختلفی در یک کسب و کار در ارتباط است، این روش‌های ارتباطی به آن‌ها اجازه می‌دهد تا نمای کلی از کسب و کار را ترسیم کنند و نحوه‌ی کارکرد عناصر مختلف در یک استراتژی بزرگ‌تر را تعیین نمایند.

رویکرد بی‌طرفانه:

برای اینکه یک مشاور استراتژی واقعاً مؤثر عمل کند، بی‌طرفی حیاتی است. از آنجایی که بسیاری از مشاوران استراتژی برای مدت طولانی در کنار طیف وسیعی از مشتریان کار می‌کنند، به احتمال زیاد روابط مستمری را برقرار می‌کنند. این امر پتانسیل به خطر انداختن کیفیت مشاوره یا راهنمایی‌هایی را دارد که یک مشاور استراتژی ممکن است ارائه دهد. در حالی که داشتن روابط خوب با مشتری بسیار مفید است، همچنین مهم است که یک مشاور استراتژی اجازه ندهد روابط شخصی بر مشاوره‌ای که ارائه می‌دهد تأثیر بگذارد، به خصوص اگر این مشاوره در نهایت منجر به چالش‌های بلندمدت در آینده شود.

خلاصه شغل مشاور استراتژی

مشاور استراتژی فردی متخصص و باتجربه در حوزه‌ی استراتژی است که به سازمان‌ها برای بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف بلندمدت یاری می‌رساند. این افراد با بررسی و تحلیل فرآیندهای کسب و کار، به مدیران ارشد در بهینه‌سازی استراتژی سازمان کمک می‌کنند. مشاوران استراتژی در تصمیم‌گیری‌های کلیدی مانند کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد نقش مهمی ایفا می‌کنند و از همین رو، همکاری نزدیکی با مدیران ارشد سازمان دارند.

شرح وظایف مشاور استراتژی

مشاوران استراتژی با طیفی از وظایف در سازمان‌ها سروکار دارند که به شرح زیر است:

• تبیین چشم‌انداز، رسالت و استراتژی شرکت: مشاوران استراتژی به شرکت‌ها در تعریف چشم‌انداز (Vision)، رسالت (Mission) و استراتژی بلندمدت آن‌ها کمک می‌کنند.
• تحلیل همه‌جانبه تصمیمات کلیدی: مشاوران استراتژی باید هر زاویه‌ای از تصمیمات مهم را در نظر بگیرند و تأثیر بالقوه‌ی آن تصمیمات را بر شرکت تجزیه و تحلیل کنند.
• تخصص موضوعی: داشتن تخصص در یک صنعت یا موضوع خاص، مانند جایگاه‌یابی در بازار یا بازسازی سازمان، برای یک مشاور استراتژی مزیت است.
• حمایت از ورود به بازار جدید: مشاوران از مشتریان خود در ورود به بازار جدید یا تغییر به سمت یک مدل کسب و کار جدید پشتیبانی می‌کنند.
• مشاوره بودجه‌ریزی: مشاوران استراتژی در زمینه‌ی بودجه‌ریزی نیز به مشتریان مشاوره می‌دهند. این مشاوره شامل پیشنهادهایی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد بر اساس بهترین رویه‌ها است.
• نقش در ادغام و مالکیت: گاهی اوقات، مشاوران استراتژی نقشی حقوقی ایفا می‌کنند، برای مثال در فرآیند ادغام و مالکیت آن‌ها از فعالیت‌های استراتژیک این فرآیند پشتیبانی می‌کنند.
• تدوین استراتژی‌های تجاری: مشاوران استراتژی استراتژی‌های تجاری را در حوزه‌ی فروش و بازاریابی تعریف می‌کنند و در زمینه‌ی قیمت‌گذاری، کانال‌های مشتری و ترکیب استراتژی‌های محصول-بازار، برنامه‌ریزی انجام می‌دهند.
• منابع انسانی: در حوزه‌ی منابع انسانی، مشاوران استراتژی باید توانایی مشارکت در تدوین استراتژی‌های سرمایه انسانی، از جمله موارد مرتبط با مدیریت استعداد (Talent Management) را داشته باشند.
• مدل‌های عملیاتی: مشاوران استراتژی باید قادر به تدوین مدل‌های عملیاتی و مرتبط کردن آن‌ها با اهداف تجاری بلندمدت سازمان باشند.
• استراتژی دیجیتال: برای ارائه‌ی مشاوره در زمینه‌ی استراتژی دیجیتال، یک مشاور استراتژی نیازمند درک صحیح از فناوری اطلاعات (IT) و بهترین روش‌های پیاده‌سازی آن برای بهبود مزایا و ارزش استراتژیک آن است.

تجربه و مهارت‌های مورد نیاز برای یک مشاور استراتژی:

برای احراز جایگاه مشاور استراتژی، داشتن مجموعه‌ای از مهارت‌ها و تجربیات کلیدی ضروری است. این موارد عبارتند از:

• تحصیلات و مدارک تحصیلی: داشتن مدرک دانشگاهی و مدارک تکمیلی مرتبط برای یک مشاور استراتژی ضروری است.
• تجربه‌ی کاری: تجربه به عنوان مشاور استراتژی یا نقش‌های مشابه، یک امتیاز محسوب می‌شود.
• مهارت‌های تحلیلی: توانایی جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها، ارزیابی مشکلات و ساختارسازی راه‌حل‌ها از مهارت‌های کلیدی مورد نیاز برای یک مشاور استراتژی به شمار می‌رود.
• مهارت‌های ارتباطی: داشتن مهارت‌های ارتباطی قوی، توانایی برقراری روابط و متقاعدکنندگی در صورت لزوم، برای یک مشاور استراتژی ضروری است.
• مدیریت زمان: مدیریت زمان قوی و توانایی پایبندی به ضرب‌الاجل‌های فشرده از ویژگی‌های مهم یک مشاور استراتژی است.
• خودآگاهی: داشتن شناخت از خود و توانایی ارزیابی عملکرد شخصی برای یک مشاور استراتژی مفید است.

مصاحبه مشاور استراتژی: سوالات احتمالی

در مصاحبه‌ی شغلی مشاور استراتژی، سوالات مختلفی از شما پرسیده خواهد شد تا میزان آمادگی، مهارت و تناسب شما برای این جایگاه مشخص شود. در ادامه برخی از سوالات احتمالی این مصاحبه‌ها آورده شده است:

• علاوه بر دانش و تخصص خود، چه ارزش افزوده‌ای می‌توانید برای سازمان ما به ارمغان بیاورید؟
• چالش‌برانگیزترین پروژه‌ای که تا به حال داشته‌اید را شرح دهید.
• موردی را تعریف کنید که در آن مهارت رهبری خود را نشان دادید.
• چگونه عملکرد کسب و کار ما را بهبود می‌بخشید؟
• به نظر شما چه مهارت‌هایی برای موفقیت یک مشاور استراتژی لازم است؟
• از چه تکنیک‌هایی برای تحلیل رفتار بازار استفاده می‌کنید؟
• چگونه به مشتریان در فرآیند تصمیم‌گیری کمک می‌کنید؟
• موفق‌ترین استراتژی بهبود کسب و کاری که تا به حال داشته‌اید چه بوده است؟

منبع: indeed – ascentpros